مشکلات افراد مبتلا به ADHD برای مسواک زدن دندان ها

اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی- رشدی شایع است که مشخصه ویژه آن الگوهای مداوم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری است که عملکرد و رشد را مختل می کند. تخمین زده می شود که حدود ۵ درصد از کودکان و ۵/۲ درصد از افراد بزرگسال در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار دهد.

یکی از شایع ترین مشکلات زندگی روزمره برای افراد مبتلا به ADHD حفظ بهداشت دهان و دندان و پایبندی به یک روتین منظم مسواک زدن است. در واقع، مطالعات متعدد تأیید کرده اند که افراد مبتلا به ADHD نسبت به افراد بدون ADHD، دندان های خود را کمتر و مدت کوتاه تری مسواک می زنند. آنها همچنین تشکیل بیشتر پلاک، خونریزی لثه حین مسواک زدن و به طور کلی نتایج بدتر سلامت دهان را نشان می دهند.

این مقاله نگاهی عمیق دارد به دلایلی که چرا افراد مبتلا به ADHD اغلب برای مسواک زدن کافی و مداوم دندان های خود تلاش می کنند، تأثیرات آن روی سلامت دهان و دندان های آنها، و راهکارهایی که می توانند به غلبه بر موانع کمک کنند.

اختلالات عملکرد اجرایی

هسته اصلی بسیاری از مشکلات مربوط به ADHD در مسواک زدن، نقص در “عملکرد اجرایی” است که به مجموعه مهارت های شناختی اشاره دارد که این امکان را برای ما فراهم می کند تا وظایف را به طور مؤثر مدیریت کنیم و رفتار خود را تنظیم کنیم. افراد مبتلا به ADHD در بسیاری از جنبه های عملکرد اجرایی از خود اختلالات را نشان می دهند، از جمله:

حافظه کاری

ADHD با کاهش توانایی نگهداری اطلاعات در ذهن و دستکاری آن برای هدایت رفتار مرتبط است. افراد ممکن است قصد مسواک زدن داشته باشند، اما به محض اینکه این فکر از ذهنشان خارج می شود، فراموش می کنند. از دل برود هر آنچه از دیده برفت.

سازماندهی و برنامه ریزی

مشکلات مربوط به سازماندهی و برنامه ریزی، جمع آوری تمام مواد لازم در یک مکان و ترسیم مراحل مورد نیاز را دشوار می کند. عدم سازماندهی شکل گیری عادت را تضعیف می کند.

شروع کار

بسیاری از افراد مبتلا به ADHD به طور مزمن با اهمال کاری و به تعویق انداختن مکرر وظایف کمتر لذت بخش، دست و پنجه نرم می کنند. شروع مسواک زدن می تواند مانند یک مانع غیرقابل عبور باشد.

توجه پایدار

ADHD با حواس پرتی آسان همراه است که توانایی افراد برای انجام کارهای روزمره از ابتدا تا انتها بدون اینکه منحرف شوند، را خراب می کند. افراد اغلب مسواک زدن را شروع می کنند اما این کار را ۲ دقیقه کامل ادامه نمی دهند.

کنترل تکانه

مشخصه تکانشگری ADHD اغلب منجر به پرش از مراحل، توقف ناگهانی یک فعالیت زمانی که خسته کننده می شود، یا انجام کارها با عجله و بدون مراقبت می شود. این امر مسواک زدن دقیق و با دقت را مختل می کند.

درک زمان

افراد مبتلا به ADHD اغلب درک تحریف شده ای از زمان دارند که آن را “زمان کوری” نیز می نامند. ۳۰ دقیقه ممکن است ۵ دقیقه به نظر برسد، و باعث می شود افراد مدت زمانی که از آخرین مسواک زدن آنها می گذرد را دست کم بگیرند.

نظارت بر وظیفه

ADHD همچنین شامل کاهش توانایی برای ردیابی پیشرفت در وظایف و خطاهای مشخص می شود. افراد ممکن است هنگام مسواک زدن قسمت هایی را جا بگذارند یا متوجه نشوند که کار ناقصی انجام می دهند.

تنظیم احساسات

مبارزه برای مدیریت ناامیدی و بی حوصلگی ممکن است باعث شود افراد مبتلا به ADHD زمانی که احساس می کنند مسواک زدن خسته کننده یا ناراحت کننده شده است، دست از مسواک زدن بکشند. آنها تحمل کمتری روی فعالیت هایی دارند که به تلاش ذهنی پایدار نیاز دارند.

انگیزه

مغزهای افراد مبتلا به ADHD به دلیل اختلال در سیگنال دهی دوپامین، برای اولویت دادن به پاداش های فوری نسبت به پیامدهای آتی طراحی شده اند. مزایای پیشگیری از بیماری های دندانی طولانی مدت انگیزه کافی ایجاد نمی کنند. در مجموع، این کاستی های عملکرد اجرایی، به خاطر آوردن کردن مسواک زدن، شروع مسواک زدن، ادامه دادن آن، انجام یک کار کامل و تکرار مداوم این کار در طول زمان را برای افراد مبتلا به ADHD بسیار چالش برانگیز می کند.

نقش روتین و ساختار

در صدر اختلالات عملکرد اجرایی، علائم ADHD اغلب با فقدان ساختار و روتین ثابت در زندگی روزمره فرد بدتر می شوند. تحقیقات اهمیت زمان بندی و الگوهای منظم در ایجاد عادات بهداشتی دهان و دندان سالم را نشان می دهند. اما ADHD ذاتاً پایبندی به برنامه ها و ایجاد عادات و مناسک را برای افراد سخت تر می کند.

علائم ADHD معمولاً روز به روز در نوسان هستند و اجرای روتین های ثابت را دشوار می کنند. اختلالات مکرر ناشی از خواب نامنظم، اثرات متغیر ناشی از داروهای ADHD، تغییر اولویت ها و حواس پرتی، عاداتی مانند مسواک زدن را تضعیف می کند. حفظ ساختار مستلزم تلاش ذهنی پایدار قابل توجه است که به مغز ADHD آسیب می رساند.

محیط سازماندهی نشده زندگی نیز بهداشت منظم دهان را مختل می کند. ADHD در افراد بزرگسالی با خانه های درهم و برهم که فاقد سازماندهی هستند همراه است. هنگامی که حمام یا اتاق خواب آشفته است، مانعی برای تکمیل بهداشت دهان و دندان ایجاد می کنند. گم کردن یا نامناسب بودن مسواک، خمیر دندان یا نخ دندان ثبات روتین را تضعیف می کند.

مشکلات انگیزشی

اختلال در سیگنال دهی دوپامین مغز در ADHD نیز مشکلاتی را برای انگیزه ایجاد می کند که روی شکل گیری عادات بهداشت دهان و دندان تأثیر می گذارد. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی برای انگیزه، پاداش جویی و دستیابی به اهداف است. اما افراد مبتلا به ADHD کمتر با پیامدها انگیزه پیدا می کنند و کمتر به محرک های پاداش دهنده پاسخ می دهند.

مزایای روزانه مسواک زدن خوب دندان ها جرئی هستند. بلکه، از پیامدهای نامطلوب دندانی در سال های بعد جلوگیری می کنند. اما این فاقد فوریت است که مغزهای ADHD به آن تمایل دارند. بدتر از این است که فرآیند مسواک زدن خود به ندرت لذت بخش است. خسته کننده، تکراری و ناراحت کننده است. این باعث می شود که این کار ذاتاً بدون پاداش باشد.

مبارزات مزمن با انگیزه در ADHD به توضیح این موضوع کمک می کند که چرا ثبات مسواک زدن دندان ها به شدت نقصان پیدا می کند، حتی زمانی که فردی خطرات طولانی مدت بهداشت نامناسب دهان را درک می کند. کار پیش بینی شده خود مانع شکل گیری روتین های منظم می شود.

شرایط ابتلای همزمان به چند اختلال روانی

تحقیقات نشان می دنهد که بخش قابل توجهی از افراد مبتلا به ADHD یک یا چند وضعیت سلامت روانی یا رشدی- عصبی دارند. برخی از نمونه ها عبارتند از:

• اختلالات اضطرابی
• اختلال طیف اوتیسم
• افسردگی
• اختلال نافرمانی مقابله جویانه
• اختلال دوقطبی
• اختلالات سوء مصرف مواد

هر یک از این شرایط به طور جداگانه می تواند با چالش های عملکرد اجرایی ارتباط داشته باشد و مانع توسعه عادات مثبت بهداشت دهان و دندان شود. به عنوان مثال، اوتیسم ممکن است شامل مسائل حسی باشد که مسواک زدن را ناخوشایند می کنند و اضطراب می تواند فراموشی را بدتر کند. هر چه یک فرد علاوه بر ADHD دارای شرایط بیشتری باشد، نقایص عملکرد اجرایی او شدیدتر و فراگیرتر خواهند بود. این به طور تصاعدی موانع مسواک زدن منظم دندان ها را افزایش می دهد.

خطرات سلامت دهان و دندان

تأثیر ترکیبی این عوامل مختلف این است که افراد مبتلا به ADHD نسبت به همسالان خود، عادات بهداشت دهان و دندان، وضعیت سلامت دندان و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان را به میزان قابل توجهی بدتر نشان می دهند.

بویژه، تحقیقات نشان می دهند که افراد مبتلا به ADHD دارای موارد زیر هستند:

• افزایش پلاک دندان
• خونریزی بیشتر لثه هنگام مسواک زدن
• افزایش خطر ابتلا به ژنژیویت و پریودنتیت
• ۹/۲ برابر نرخ بالاتر احتمال پوسیدگی دندان
• دندان های پوسیده، از دست رفته یا پر شده بیشتر
• سلامت ضعیف تر دهان و دندان

این عادات بد بهداشت دهان به طور اجتناب ناپذیری پیامدهای نامطلوب دندانی را در افراد مبتلا به ADHD در طول عمرشان افزایش می دهند، از جمله حفره های مکررتر، پوسیدگی دندان، بیماری لثه، نیاز به فرایندهای دندانپزشکی و از دست دادن احتمالی دندان. توسعه قابلیت مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم و مؤثر برای جلوگیری از این عواقب حیاتی است.

استراتژی های مسواک زدن با ADHD

با توجه به موانع زیادی که ADHD برای عادات بهداشت دهان و دندان ایجاد می کند، سازگاری با روش ها و محیط ها می تواند به ایجاد برنامه های روتین کمک کند. تاکتیک های مفید عبارتند از:

یادآورهای انگیزشی خارجی

• آلارم تلفن یا هشدار برای زمان مسواک زدن
• پوسترهای دیواری با دستورالعمل مسواک زدن
• نکات انگیزشی روی آینه دسشویی
• برچسب، آهنربا یا تخته سفید در حمام برای پیگیری
• همراه با دوستی مسواک بزنید که یادآورها و مسئولیت پذیری را ارائه می دهد.

کاهش موانع

• وسایل را در دسترس نگهدارید- نخ دندان، مسواک، خمیر دندان، دهانشویه
• نیاز به جستجوی وسایل را از بین ببرید.
• برای چندین مکان مانند حمام و اتاق خواب، اقلام تکراری خریداری کنید.

ایجاد روتین

• مسواک زدن را به یک عادت موجود مانند دوش گرفتن پیوند دهید.
• زمان های ثابت مشخصی را تنظیم کنید، به عنوان مثال، صبح و قبل از خواب.
• از یک تقویم یا برنامه ریز برای از قبل برنامه ریزی کردن زمان مسواک زدن استفاده کنید.

جذاب تر کردن آن

• موسیقی، پادکست یا تلویزیون پخش کنید تا مشغول بمانید.
• از یک تایمر سرگرم کننده مانند ساعت شنی یا برنامه با نوار پیشرفت استفاده کنید.
• مسواک برقی با تایمر داخلی و ضربان.
• خمیر دندان طعم دار برای تقویت تجربه حسی.

بکارگیری ساختار خارجی

• چک لیست با مراحل مسواک زدن روی دیوار
• ردیابی نمودار یا برنامه برای هر بار بررسی
• شریک مسواک زدن برای مسئولیت پذیری و پشتیبانی
• تمیز کردن دندان هر ۳ تا ۶ ماه یک مرتبه

تکنیک تطبیق

• تایمر تلفن را روی مجموع ۲ دقیقه تنظیم کنید.
• دهان را به چهار ربع تقسیم کنید و روی هر کدام به مدت ۳۰ ثانیه تمرکز کنید.
• برای افزایش تمرکز مسواک را با دست غیر غالب نگه دارید.
• از اسباب بازی های فیجت مانند توپ های ضد استرس استفاده کنید تا هنگام مسواک زدن دست ها را مشغول نگهدارید.

به تدریج پیش رفتن

• فقط با ۳۰ ثانیه مسواک زدن یا مسواک زدن فقط در شب شروع کنید.
• طی هفته ها و به آرامی، زمان و تعداد دفعات را افزایش دهید.
• موفقیت های کوچک را جشن بگیرید!

ابتدا روی ADHD کار کنید

• برای بهبود تمرکز، حافظه و انگیزه از داروهای ADHD استفاده کنید.
• برای توسعه مهارت های مقابله ای، تحت درمان قرار بگیرید.
• شرایط همراه مانند اضطراب که علائم را بدتر می کنند، را درمان کنید.

تقویت مثبت

• سیستم پاداش برای مسواک زدن منظم با جوایز یا خوراکی های کوچک
• روی اضافه کردن پاداش متمرکز شوید، نه حذف کردن عادت های بد
• تمجید و تشویق کلامی از طرف حامی

پشتیبانی حرفه ای

اگر علیرغم تلاش های مختلف، چالش ها همچنان ادامه داشتند، مشاوره با متخصصان دندانپزشکی و پزشکی می تواند کمک کننده باشد. دندانپزشک می تواند وضعیت سلامت دهان و دندان ها را کنترل کند، محصولات تخصصی (مانند خمیردندان حاوی فلوراید با نسخه تجویزی) ارائه دهد و توصیه های بهداشتی دهان و دندان را ارائه دهد. پزشک ممکن است تنظیم داروهای ADHD، پیگیری رفتار درمانی شناختی برای نقص عملکرد اجرایی یا درمان بیماری های همراه را توصیه کند. با حمایت حرفه ای و سازگاری های مناسب، برای مبتلایان به ADHD امکان تسلط بر عادات روزانه بهداشت دهان و حفظ سلامت دندان وجود دارد.

نتیجه گیری

به طور خلاصه، ADHD چالش های چند وجهی را برای توسعه روتین های منظم و مؤثر مسواک زدن دندان ها ایجاد می کند. نقص در عملکرد اجرایی، ایجاد ساختار و انگیزه همراه با سایر اختلالاتی که همزمان وجود دارند، معمولاً عادات بهداشت دهان را تضعیف می کند. اما طیف وسیعی از سازگاری های محیطی، استراتژی های رفتاری و درمان حرفه ای می توانند به افراد مبتلا به ADHD کمک کنند تا بر این موانع غلبه کنند و به سلامت دندانی خود دست یابند. با پشتکار و مثبت اندیشی، تسلط بر این وظیفه مراقبت روزمره از خود قابل انجام است.