اهمیت تصاویر رادیوگرافی در درمان ریشه دندان

رادیولوژی یا رادیوگرافی دهان و دندان ابزاری اجتناب ناپذیر در اقدامات بالینی اندودانتیکس است زیرا اکثر ساختارهایی که مستعد بیمار شدن هستند با چشم غیر مصلح قابل مشاهده نیستند. در نتیجه، در طول چندین مرحله از درمان تصاویر رادیوگرافی نیاز هستند و تجزیه و تحلیل و تعبیر صحیح آنها برای رسیدن به نتایج مطلوب حیاتی است.

رادیوگرافی های دو بُعدی استاندارد، که برای مدیریت مشکلات اندودانتیک استفاده می شوند اطلاعات محدودی ارائه می دهند زیرا تصاویری که تولید می کنند اغلب با تحریف هندسی و عدم نمایش صحیح آناتومی همراه است. تصاویر رادیوگرافی به اندازه ای که تعبیر می شوند اطلاعات ارائه نمی دهند و این فرایند می تواند مبهم و متناقض باشد. دندانپزشکان همواره این پرسش را مطرح می کنند که: آیا هیچ منطقه رادیولوسنسی (ناحیه تاریک) وجود دارد؟ این منطقه چقدر بزرگ است؟ اَپِکس دندان کجاست؟

در اندودانتیکس، تصاویر رادیوگرافی در تشخیص، طرح درمان، فرایند درمان، و پیش بینی، پیگیری، مستندات قانونی، و تحصیل ضروری هستند. در این مقاله، هنر تفسیر و تعبیر رادیوگرافی هایی که هر روز گرفته می شوندبا جزئیات توضیح داده خواهند شد.

تشخیص

تصاویر رادیوگرافی اگر مهم ترین ابزار موجود برای اندودنتیست ها و کمک به تشخیص مشکل دندان و طراحی درمان نباشد، یکی از این ابزارهای مهم هستند. قبل از اقدامات دندانپزشکی و و جراحی ریشه دندان گرفتن حداقل یک تصویر رادیوگرافی جدید با استفاده از تکنیک موازی سازی برای تشخیص و شناسایی مشکلات و بیماری های موجود و ماهیت آنها الزامی است.

برخی قوانین معمول وجود دارند که هنگام استفاده از تصاویر رادیوگرافی برای ارزیابی تشخیص بیماری باید پیگیری شوند: اگر دندان مورد نظر کاملاً بالغ و زنده (حیات دارد) است و تست های تشخیصی، پالپیت برگشت ناپذیر را در آن تشخیص دهند، ممکن است هیچ تغییر چشمگیری در تصویر رادیوگرافی ظاهر نباشد. دندان هایی که پالپ نکروتیک دارند اغلب کاهش فشاری که با ریشه های آنها همراه است را ندارند و کاهش فشار آپیکال با منشاء پالپ معمولاً نشان دهنده از دست رفتن لامینا دورای آپیکال همراه با کاهش فشار است.

از نقطه نظر بالینی، مهم است به خاطر داشته باشید که گاهی اوقات نکروز می تواند با چشم غیر مصلح هم قابل مشاهده باشد، به عبارت دیگر، وقتی رنگ تاج دندانی که شما می بینید تغییر کرده است، این ممکن است حاکی از وجود عفونتی باشد که منشاء آن پالپ نکروتیک شده (از دست رفته) است. با همین استاندارد، یک کاهش فشار آپیکالی که در رادیوگرافی قابل مشاهده است ممکن است حاکی از نکروز باشد. گرچه بیمارانی که علائم بالینی پالپیت برگشت ناپذیر را از خود نشان می دهند ممکن است تغییرات رادیوگرافی از خود نشان ندهند، تصاویر رادیوگرافی این قابلیت را دارند که عوامل مرتبطی که به تشخیص بیماری و مشکل کمک می کنند مانند پوسیدگی و کرم خوردگی یا یک ترمیم عمیق را نشان دهند. گاهی اوقات، رسیدن به یک تشخیص در مواردی مانند این می تواند چالش برانگیزتر باشد.

علاوه بر این، تصاویر رادیوگرافی در بررسی و نیز در توضیح دادن خطرات و مزایای درمان پیشنهاد شده به بیمار می توانند کمک کننده باشند.

تصاویر رادیوگرافی قبل از جراحی (یا تشخیصی) باید برای ارزیابی آناتومی کانال های ریشه نیز مورد استفاده قرار بگیرند و “دشواری مورد” نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد. یک تصویر رادیوگرافی تکمیلی بایت وینگ برای تشخیص پوسیدگی مفید است تا عمق حفره پالپ کلسیفیه شده مشخص شود، یا حفره پالپی که با یک ترمیم پرتو نارسان بزرگ تیره و تار شده است ظاهر شود. وقتی دندان مورد نظر چند ریشه ای است، رادیوگرافی دوم که در زوایای افقی مختلف گرفته می شود نیز در تعیین تعداد ریشه های دندان و شکل آنها کمک کننده است.

وقتی سینوس یا فیستول دندان حضور داشته باشند، گاهی اوقات رد آن می تواند به منطقه بیمار برگردد. این می تواند با بندکشی یک مخروط گاتا پرکای جدید (به اندازه ۳۰ یا ۴۰) در طول مسیر و گرفتن یک تصویر رادیوگرافی پری آپیکال انجام شود. به طور کلی، در طول این مرحله نیاز به بی حسی نیست. اگر گاتا پرکا نتواند به درون مسیر سینوس نفوذ کند، ممکن است لازم باشد با یک سری شکافنده یا پروب پریودنتال مجدداً باز شود و سپس یک مخروط جدید درون آن جای داده شود.

متخصص درمان ریشه باید بداند که بیماری های اطراف ریشه ای و/ یا تخریب استخوان ممکن است وجود داشته باشند، اما درون تصویر رادیوگرافی قابل مشاهده نباشند. تحلیل رادیوگرافیک استخوان مشهود نیست تا زمانی که مقدار قابل توجهی خوردگی در بخش کورتیکال پلیت (سقف دهان) وجود داشته باشد.

متخصصان درمان ریشه باید در شناسایی نشانه های آناتومیک طبیعی در تصاویر رادیولوژی و همچنین تفاوت های آناتومیک که می توانند شبیه بیماری به نظر برسند آموزش دیده باشند و آگاه باشند که در صورت ایده آل نبودن مسیر تابش پرتوها، ممکن است تحریف های قابل توجهی در تصاویر رادیوگرافی اتفاق بیفتند.

همانطور که پیش از این ذکر شد، ممکن است لازم باشد بیش از یک تصویر رادیوگرافی گرفته شود تا حداکثر اطلاعات برای تشخیص بدست بیایند. بهتر است یک طرح رادیوگرافی عادی استاندارد (مستقیم) داشته باشید، به گونه ای که اشعه های مرکزی با زاویه ای راست به گیرنده برخورد کنند و اشعه های دیگر با زاویه های افقی تغییر یافته بتابند تا هنگام خواندن تصویر یک جابجایی در همپوشانی ساختارها بوجود بیاید. در اندودانتیکس، چنین تغییراتی در زاویه سازی برای موارد زیر مفید هستند:

• تعیین تعداد، محل، شکل، اندازه، و مسیر انحنای ریشه ها و کانال ها.
• شناسایی ریشه ها و کانال هایی که روی یکدیگر همپوشانی دارند.
• تعیین موقعیت و درجه انحنای ریشه.
• شناسایی موقعیت و اَپِکس ریشه در ارتباط با نشانه های آناتومیک.
• ایجاد تمایز بین ساختارهای آناتومیک و بیماری های آپیکال رادیولوسنت.
• تعیین موقعیت خطاهای پزشکی (سوراخ شدگی، شکستگی ابزارها، و غیره).
• ایجاد تمایز بین تحلیل خارجی و داخلی ریشه.
• تعیین محل اجسام خارجی پس از تروما.
• تعیین محل شکستگی ریشه یا تحلیل آپیکال ریشه.

محدودیت های رادیوگرافی های معمولی و دیجیتال برای تشخیص اندودانتیک

تصاویر معمولی به چند دلیل اطلاعات محدودی ارائه می دهند، که عبارتند از:

• از دست رفتن آناتومی سه بُعدی: تصاویر معمولی آناتومی سه بعدی را در دو بعدی فشرده می کنند، یا تصاویر سایه ای تولید می کنند یا عملکرد تشخیص را به میزان زیادی محدود می کند. ویژگی های مهم دندان ها و بافت های اطراف آنها تنها در نمای مزیو- دیستال مشاهده می شوند. ویژگی های مشابه فشرده سازی در نمای باکو- لینگوال (یعنی بُعد سوم) ممکن است به طور کامل مورد ارزیابی قرار نگیرد.
• از دست دادن بُعد سوم: ارتباط فضایی ریشه ها نسبت به ساختارهای آناتومیک اطراف آنها و ضایعات پری رادیکولار همراه با آن، همیشه نمی توانند با تصاویر معمولی رادیوگرافی به درستی مورد ارزیابی قرار بگیرند. بعلاوه ممکن است ارزیابی محل، ماهیت، و شکل ساختارهای درون ریشه هایی که تحت بررسی هستند (به عنوان مثال، تحلیل ریشه) دشوار باشد. اطلاعات تشخیصی در این “بُعد سوم از دست رفته” در طراحی جراحی از بیشترین ارتباط برخوردار است، جایی که زاویه ریشه نسبت به پلت کورتیکال، ضخامت پلت کورتیکال و ارتباط ریشه با ساختارهای اساسی آناتومیکال مجاور مانند عصب آلوئولار تحتانی، منتال فورامن، یا سینوس ماگزیلا باید درک شوند.

گاهی اوقات، تغییرات عمدی یا کنترل شده هندسه پرتو افکنی (تابش) می تواند مفید باشد و اطلاعات اضافی ارائه دهند که همیشه در گیرنده هایی که با زاویه استاندارد گرفته می شوند (اعمال قانون جشم باکال) قابل مشاهده نیستند. برای مثال:

• جدا سازی ویژگی های آناتومیکال و رادیولوسنسی های پری آپیکال: تغییر زاویه افقی ارتباط نشانه های آناتومیک و اپکس ریشه را تغییر می دهد. از این تأثیر می توان برای جدا کردن فورامن پیشین و فورامن منتال از اپکس های دندان های مجاور استفاده کرد. افزایش زاویه عمودی نیز ارتباط عمودی نشانه های آناتومیکال اپکس ریشه را تغییر می دهد. از این تأثیر می توان برای تعیین قرار گیری نشانه های آناتومیکال به صورت باکال یا لینگوال استفاده کرد، بررسی که در طول جراحی اندودانتیک می تواند مفید باشد.
• ایجاد تمایز بین ریشه های ریشه های لینگوال و بیماری های آپیکال: تغییرات در زاویه عمودی در برخی از وجوه اندودانتیک مفید هستند زیرا اجازه می دهند ریشه های لینگوال و اپکس های آنها با صحت بیشتری مشاهده شوند. با این حال، باید بدانید که، افزایش زاویه عمودی باعث کوتاه شدن تصاویر ارتفاع دندان ها می شود، بنابراین در دندان هایی که چند ریشه دارند، ریشه های باکال از ریشه های لینگوال کوتاه تر به نظر می رسند و در دندان هایی که چند کاسپ دارند، کاسپ های باکال بلندتر از کاسپ های لینگوال به نظر می رسند، زیرا فاصله آنها از گیرنده بیشتر است.

تصاویر رادیوگرافی برای تأیید ارتفاع

تصاویر رادیوگرافی که حین کار گرفته می شوند در حالی گرفته می شوند که رابر دم به دور دندان قرار گرفته است. ارتفاع کار مطلوب برای آماده سازی های بیومکانیکال و مسدود سازی نتیجه کار در سیستم کانال ریشه یکی از مهم ترین مراحل درمان اندودانتیک است. گرچه، محل یاب های الکترونیکی اپکس (EAL) در تعیین ارتفاع کار بسیار صحیح هستند، اما توصیه می شود که ارتفاع کار در رادیوگرافی های پری آپیکال گرفته شود تا این اندازه گیری را تأیید نماید و آناتومی دندان را تأیید کند. این تصویر رادیوگرافی که در حالی گرفته می شود که یک فایل کوچک درون کانال قرار دارد، نخستین نشان دهنده آناتومی واقعی ریشه دندان است. وجود انحناهای تیز یا دوبل هنگام انتخاب روش بزرگ کردن ابعاد درون کانال ریشه باید مد نظر قرار بگیرند.

تکنیکی که برای گرفتن این نوع تصاویر رادیوگرافی استفاده می شود به قرار زیر است: پس از اندازه گیری تصاویر رادیوگرافی قبل از جراحی برای تخمین ارتفاع کانال، و تأیید این ارتفاع با یک EAL، یک فایل انتخاب می شود، و درون ارتفاع کار تخمین زده شده قرار داده می شود، و در حالی که فایل در جای خود قرار دارد، تصویر رادیوگرافی گرفته می شود. فایل های کوچکتر از ۱۵# توصیه نیم شوند زیرا در تصویر رادیوگرافی قابل مشاهده نخواهند بود. این تصاویر رادیوگرافی ارتباط بین فایل و اپکس دندان را نشان می دهند. اگر فایل تا دو میلی متر از اپکس عبور کند، قبل از ادامه کار و بزرگ کردن کانال ریشه، باید یک تصویر رادیوگرافی جدید با اندازه گیری های تطبیق یافته گرفته شود.

اگر هر ریشه مشکوک به داشتن بیش از یک کانال باشد، باید یک تصویر رادیوگرافی با زاویه گرفته شود (تکنیک کلارک). هنگام درمان دندان ها با کانال های باکال و لینگوال، اعمال قانون جسم باکال برای تعیین صحیح ارتفاع درست کار همه کانال ها ضروری است. زاویه پرتو، ظاهر تصویر گیره رابر دم روی رادیوگراف را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بازوی لینگوال گیره رابر دم که به فیلم (یا گیرنده) نزدیک تر است، همیشه نزدیک تر به اپکس به نظر خواهد رسید و در مسیری شبیه پرتوهای مرکزی حرکت خواهد کرد. در مواردی که ریشه های دندان های مولر فک پایین کوتاه تر هستند، بالاتر قرار گرفتن گیره می تواند در تصویر ریشه ها تداخل ایجاد کند. در این موارد، یک تصویر رادیوگرافی زاویه دار توصیه می شود. یک زاویه عمودی که بیشتر به سمت منفی است می تواند ظاهر رادیوگرافیک ریشه ها را بلندتر کند تا کمک کند نمایی با شفافیت بیشتری ارائه شود.

کار گذاری گیرنده با وجود رابر دم در جای خود و فایل های دندانپزشکی درون کانال، کار راحتی نیست. هولدرهایی (نگهدارنده) که به صورت ویژه طراحی شده اند برای این منظور فراهم هستند. در برخی موارد می توان از پلایرهای هموستات برای قرار دهی صحیح گیرنده استفاده کرد.

تصمیم گیری برای اینکه چه زمانی تصویر رادیو گرافی برای اندازه گیری ارتفاع کار گرفته شود، ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: تشخیص درمان ریشه (زنده یا نکروتیک شدن پالپ)، میزان رشد ریشه، و تکنیک انتخاب شده برای انتهای درمان ریشه (روکش گذاری یا بازگشت به عقب).

توصیه می شود که اندازه گیری ارتفاع کار پس از بزرگ کردن یک سوم تاجی کانال ریشه انجام شود، به گونه ای که فایل هایی که برای آماده سازی آپیکال مورد استفاده قرار می گیرند، دسترسی مستقیم بهتری به اپکس داشته باشند و اندازه گیری ارتفاع کار در آینده ثابت باقی بماند. علاوه بر این، اگر قرار است از کاسپ ها کاسته شود، این کار باید قبل از گرفتن تصویر رادیوگرافی برای تعیین ارتفاع کار انجام شود.

وقتی تصویر رادیوگرافی گرفته شد، مهم است جنبه های زیر تجزیه و تحلیل شوند:

1. آیا ارتفاع واقعی با ارتفاع تخمینی برابر است، یا
2. آیا ارتفاع واقعی کمتر یا بیشتر از ارتفاع تخمین زده شده است.

مقداری تغییرات در زاویه پرتوها در طول گرفتن تصویر رادیوگرافی می تواند استفاده شود تا اطلاعاتی که از تصویر رادیوگرافی در طول درمان بدست می آیند ارتقاء پیدا کنند. در بسیاری موارد، و بویژه زمانی که از تکنیک های دو نیم کردن زاویه استفاده می شود، همپوشانی استخوان زیگوماتیک ماگزیلا (فک بالا) روی اپکس ریشه های دندان های مولر اتفاق می افتد، که منجر به بوجود آمدن یک پرتوماتی کمان- مانند می شود که مانع انجام درست تفاسیر رادیوگرافیک می شود. برای کاهش این مشکل در تصویر برداری، تغییراتی با کاهش زاویه عمودی می توان انجام داد. علاوه بر این، هنگام استفاده از تکنیک دو نیم کردن زاویه، زاویه دهی عمودی گیرنده توسط آناتومی محل مشخص می شود. بنابراین، در موقعیت هایی که گیرنده با محور طولی دندان ها زاویه تشکیل می دهد، اتفاقی که عموماً بیشتر در قوس دندانی بالا رخ می دهد، قرار دهی یک گلوله پنبه به گونه ای که در مقابل سطوح لینگوال دندان ها قرار بگیرد، زاویه موازی مطلوب تری بین گیرنده و دندان ایجاد می کند. این کار اجازه می دهد زاویه دهی عمودی کاهش پیدا کند، بنابراین ریشه ها و بافت های استخوانی پیرامون آنها بهتر مشاهده می شوند و با استخوان زیگوماتیک کمتر همپوشانی پیدا می کنند. یا اینکه، یک هولدر فیلم که گیرنده را با دندان در جهتی موازی قرار دهد و پرتوهای تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس را هدایت نماید، می تواند برای به حداقل رساندن این موانع آناتومیکال مورد استفاده قرار بگیرد.

تغییر دیگری که می تواند انجام شود، تغییر زاویه افقی است، که تحت عنوان “قانون جسم باکال” شناخته می شود. این قانون مشخص می نماید که با ایجاد تغییرات در زاویه دهی افقی تصاویر پرتوهای اجسامی که از منبع دورتر هستند، در همان مسیری حرکت خواهند کرد که پرتوها حرکت می کنند. بنابراین، زاویه دهی پرتوها به سمت مزیال ظاهراً اجسام لینگوال را (دورتر از پرتو) به سمت اجسام مزیال و اجسام باکال (دورتر از فیلم) را به سمت مزیال جابجا خواهد کرد. بر عکس، زاویه دهی دیستال موجب جابجایی اجسام لینگوال به سمت دیستال و اجسام باکال به سمت مزیال خواهد شد.

تغییراتی که در تصویر برداری ایجاد می شوند و با تغییر زاویه افقی صورت می گیرند، به چند دلیل در اندودانتیک فوق العاده مفید هستند:

شناسایی ریشه های چندگانه

ریشه هایی که در تصاویر رادیوگرافی استاندارد روی یکدیگر همپوشانی دارند، وقتی از زاویه مزیال یا دیستال گرفته می شوند قابل مشاهده هستند. به طور کلی، مقداری تغییر زاویه افقی برای دستیابی به داشتن یک تصویر شفاف به جدا سازی ریشه ها بستگی خواهد داشت. هر چه ریشه ها موازی تر (نزدیک تر) قرار بگیرند، تغییر بزرگتر خواهد بود، در حالی که ریشه هایی که تفاوت زیادی با یکدیگر دارند (دورتر) تنهای به مقداری تغییر در زاویه افقی نیاز خواهند داشت.

سه ریشه دندان های مولر ماگزیلا به طور معمول از نمای استاندارد قابل مشاهده هستند. با این حال، وقتی جوش خوردگی ریشه های پالاتال و یا ریشه های مزیوباکال یا دیستوباکال اتفاق می افتد، ممکن است مشاهده آنها دشوار باشد. علاوه بر این، این مشکل زمانی اتفاق می افتد که ریشه های پالاتال به صورت مزیال یا دیستال قرار گرفته باشند، به گونه ای که اجتناب از همپوشانی روی یک یا دیگر ریشه های باکال دشوار خواهد بود. تغییر زاویه دهی افقی باعث خواهد شد تصاویر ریشه ها روی رادیوگراف جدا شوند؛ یک زاویه دیستال، ریشه مزیوباکال را جدا می کند، در حالی که زاویه مزیال، ریشه دیستوباکال را جدا می کند.

شناسایی کانال های چند گانه

وقتی کانال های درون یک ریشه به صورت باکال و لینگوال قرار گرفته باشند، در تصاویر رادیوگراف استاندارد آنها روی یکدیگر همپوشانی خواهند داشت. تغییر زاویه افقی کانال ها را جرا می کند و اجازه می دهد شناسایی شوند.

جدا سازی ویژگی های آناتومیک و رادیولوسنسی های پری آپیکال

تغییر زاویه افقی ارتباط نشانه های آناتومیک و اپکس ریشه را تغییر می دهد. از این اثر می توان برای جدا کردن فورامن دندان های پیشین و منتال فورامن از اپکس دندان های مجاور استفاده کرد.

شناسایی انحنای ریشه آپیکال

انحنای باکال یا لینگوال ریشه در نمای استاندارد (مستقیم) قابل مشاهده نیست. افزایش زاویه افقی اجازه خواهد داد این اتفاق معمول شناسایی شود، گرچه چنین تصاویری اغلب بد تعریف نشده اند. منحنی های باکال در خلاف جهت زاویه تابیدن پرتو حرکت می کنند؛ یک زاویه مزیال حرکتی در تصویر اپکس ریشه رو به جهت دیستال ایجاد خواهد کرد. منحنی های لینگوال، در مسیر مشابه زاویه پرتوها حرکت خواهند کرد.

وقتی شناسایی و تشخیص انحنای ریشه حیاتی است، از جمله هنگامی که برای جراحی برنامه ریزی شده است، یا زمانی که محل دقیق ناهنجاری های کانال یا ابزار شکسته نیاز است، استفاده از تکنیک اسکن مثلثی می تواند مفید باشد.

تکنیک اسکن مثلثی

از این تکنیک می توان برای مشخص نمودن موقعیت دقیق انحنای ریشه و نیز خطاهای پزشکی مانند برآمدگی ها، ایجاد کانال های کاذب در حین آماده سازی فضا برای کانال و پست و سوراخ شدگی جانبی. این تکنیک شامل استفاده از سه فیلم است، یکی با استفاده از زاویه استاندارد، و دو فیلم دیگر با زوایای مزیال و دیستال.

علت اصلی استفاده از این تکنیک این حقیقت است که مشاهده انحناها یا نقص ها، در صورت قرار گرفتن بر فضای کانال غیر ممکن است؛ در این شرایط، مشکل نمی تواند شناسایی شود. برای مثال، فایلی که داخل انحنا گیر کرده است، اگر انحنا هم زاویه با کانال باشد، به سادگی کوتاه تر از اپکس ظاهر می شود، زیرا تصویر نوک ابزار روی تصویر کانال قرار دارد.

برای تفسیر صحیح اطلاعات موجود در سه فیلم، لازم است که از هر نما یک نمودار با دو دایره متحدالمرکز ترسیم شود، که در آن دایره خارجی نشان دهنده کانتور ریشه، و دایره های داخلی کانال ریشه را نشان دهند. سپس، هر نمای مقطعی ریشه با دو خط به یک چهارم تقسیم می شود. یکی عمودی که ریشه را به مزیال و دیستال تقسیم می کند، و دیگری افقی که ریشه را به نیمه های لینگوال و باکال تقسیم می کند.

کاملاً واضح است که یک زاویه مزیال بر یک چهارم های مزیوباکال (MB) و دیستولینگوال (DL) قرار خواهد گرفت، در حالی که یک زاویه دیستال روی یک چهارم های دیستوباکال (DB) و مزیولینگوال (ML) قرار خواهد گرفت. داده های بدست آمده از سه عکس رادیوگرافی به نمودار منتقل می شوند تا تصویری ساده از ساختار سه بعدی پیچیده دندان، استخوان اطراف، و نشانگرهای آناتومیکال و نیز آسیب های آپیکال همراه با آن تولید شود.

تکنیک پری آپیکال سفارشی برای دندان های مولر سوم

از این تکنیک برای گرفتن تصویر دندان های مولر سوم مندیبل استفاده می شود، زمانی که ویژگی های آناتومیکال یا کم طاقت بودن بیمار اجازه ندهند فیلم به صورت عادی قرار بگیرد. برای فائق آمدن بر این مشکل، فیلم با شیب اندکی نسبت به دندان قرار می گیرد، و حاشیه پایینی آن مقداری در مسیر زبان خمیده می شود؛ در برخی مواقع، اگر حاشیه بالایی رو به سمت باکال نیز خمیده شود، به گونه ای که بیمار بتواند فیلم را گاز بگیرد، نیز مفید خواهد بود. فیلم بدست آمده تصویری از کل ارتفاع دندان و استخوان پیرامون آن ارائه خواهد داد.

دو تصویر از یک دندان روی یک فیلم

در تعداد قابل توجهی از موارد، از رادیوگرافی پری آپیکال برای تصویربرداری از تنها یک دندان استفاده می شود، در حالی که فضای زیادی از فیلم غیر ضروری است. تکنیک Almeida اجازه می دهد دو تصویر از یک دندان، با زاویه های مختلف گرفته شوند، و در همان فیلم گنجانده شوند، تکنیکی که تحت عنوان دیکتوموگرافی به آن اشاره می شود.

این تکنیک ساده است و برای آن از فیلم های معمولی استفاده می شود که تا زده می شوند و یک فویل سربی بین دو نیمه محکم قرار می گیرد. با قرار گیری دقیق فیلم، و زاویه پردازی متفکرانه پرتوها، تصویر نخست گرفته می شود، سپس فیلم چرخانده می شود به گونه ای که طرفی که در معرض پرتو قرار نگرفته است در کنار دندان قرار بگیرد و تصویر دیگر با زاویه متفاوتی گرفته می شود. پس از پردازش های معمول، دو تصویر یک دندان روی یک فیلم و در کنار یکدیگر ظاهر می شوند.

شناسایی تصاویر با استفاده از نقاط شناسایی روی فیلم ها راحت تر خواهد بود؛ برای مثال، همه تصاویر با زاویه مزیال می توانند در سمت نقطه ها گرفته شوند.

وقتی از این تکنیک استفاده می شود، باید به این نکته دقت شود که اندازه مؤثر فیلم کاهش داده شده است، و به قرار دهی با دقت فیلم و زاویه درست پرتوها نیاز دارد. وقتی مسیر پرتوها به سمت مزیال یا دیستال تغییر داده می شود، عاقلانه است که فیلم مقدار اندکی در جهت مخالف حرکت داده شود. برای حفظ رابطه عمودی پرتوها، می توان یک گلوله پنبه به فیلم چسباند، که برای گرفتن تصویر از زاویه مزیال، بین فیلم و دندان در سمت مزیال قرار می گیرد، و برای گرفتن تصویر از سمت دیستال، در سمت دیستال دندان قرار می گیرد.

گرفتن یک تصویر رادیوگرافی با کیفیت قابل قبول اهمیت زیادی دارد، زیرا رسیدن به رضایت از درمان اندودانتیک ارتباط نزدیکی با گرفتن یک تصویر رضایت بخش از نظر اندانتیک دارد. وقتی تصویر رادیوگرافی نادرست باشد، باید مجدداً گرفته شود، درمان اندودانتیک (درمان ریشه) به اندازه کافی مؤثر نخواهد بود، و بیمار در معرض پرتو بیشتری قرار خواهد گرفت.

آماده سازی کانال

وقتی ارتفاع کار آماده شد، پاکسازی و شکل دهی بخش آپیکال می تواند آغاز شود. سیستم ها و تکنیک های مختلفی برای پاکسازی و شکل دهی سیستم کانال ریشه در دسترس هستند.

معمولاً در این مرحله هیچ تصویر رادیوگرافی نیاز نیست. با این حال، اگر در این مرحله اتفاق ناگواری رخ دهد، برای تشخیص مشکل و ارزیابی نتیجه احتمالی دندان، گرفتن تصویر رادیوگرافی اجباری است. خطاهایی که غالباً حین آماده سازی کانال اتفاق می افتند عبارتند از: از دست رفتن طول کار (انسداد)، انحراف از آناتومی طبیعی کانال، و آماده سازی ناکافی کانال، سوراخ شدن و/ یا جدا شدن دستگاه کانال ریشه.

تصاویر رادیوگرافی پس از جراحی

تصاویر رادیوگرافی پس از جراحی باید با همان تکنیکی گرفته شوند که قبل از جراحی گرفته شده اند. این تصویر باید در حالی گرفته شود که حفره دسترسی پر شده است و رابردم برداشته شده است. از این تصویر به منظور ارزیابی تراکم ارتفاع، پیکربندی و کیفیت کلی پراکندگی در هر کانال ریشه استفاده می شود. این رادیوگرافی نهایی همان روشی است که پزشک از آن برای ارزیابی بهبود در طول جلسات بعدی استفاده می کند.