در این نوشته می خوانید:
عوامل زیادی ممکن است باعث ترک خوردن یا شکستن دندان شود. عامل شکستن دندان هر چه که باشد، باید هر چه سریع‌تر برای درمان آن اقدام شود. خوشبختانه راه‌های زیادی برای ترمیم ترک خوردگی و شکستگی دندان وجود دارد. دندانپزشک به راحتی می‌تواند این آسیب دیدگی‌های دندان را بسته به نوع و شدت آن درمان نماید.
ترک خوردن دندان چگونه اتفاق می‌افتد؟
مینا لایه بیرونی دندان است که سخت‌ترین ماده در بدن انسان می‌باشد که بافت‌های نرم و حساس داخل دندان محافظت می‌نماید. با این حال لایه مینا نیز ممکن است در اثر فشارهای مزمن و یا فشارهای شدید و ضربه های ناگهانی آسیب ببیند. آسیب دیدگی دندان به طرق مختلف اتفاق می‌افتد. برای مثال ممکن است در حین یک فعالیت ورزشی ضربه محکمی به دهان وارد شود و یا در اثر دندان قروچه های مکرر و شدید شبانه، دندان ترک بخورد.
انواع ترک خوردگی و شکستگی دندان
پیش از این که درباره درمان شکستگی دندان صحبت کنیم ابتدا باید با انواع ترکهای دندان آشنا شوید.
• ترکهای مویی – ترکهای مویی (کرِیز لاین) به ترکهای ریزی گفته میشود که تنها در بیرونی ترین لایه دندان یعنی مینا ایجاد میشود و لایه های داخلی را درگیر نمی‌کند. ترکهای مویی در بزرگسالان متداول است. این ترکهای سطحی هیچ دردی ایجاد نمی‌کند و جای نگرانی ندارد.
• شکستگی کاسپ – کاسپ به برجستگی‌های سطح جونده دندانهای عقبی گفته میشود. شکستگی کاسپ به معنی شکستن یک تکه از سطح جونده دندان است که معمولاً درد زیادی ایجاد نمی‌کند.
• ترک خوردن دندان – ترک خوردگی دندان به معنای ایجاد ترک‌هایی فراتر از سطح جونده است که به صورت عمودی ممکن است تا ریشه امتداد پیدا کند. شناسایی زود هنگام ترک خوردگی برای نجات دندان اهمیت زیادی دارد. در صورتی که دندان ترک خورده را درمان نکنید ممکن است ترک گسترش یافته و دندان خود را از دست بدهید. درمان زود هنگام ترک خوردگی برای نجات دندان حیاتی است.
• تکه شدن دندان – تکه شدن دندان به وضعیتی گفته میشود دندان به دو یا چند بخش جدا از هم، تقسیم شده است. معمولاً علت تکه شدن دندان ترک خوردن دندان به مدت طولانی و عدم درمان آن است. دندان تکه شده را نمی‌توان به شکل سالم ترمیم و نجات داد.
• شکستگی عمودی ریشه – در صورتی که ترک دندان از ناحیه ریشه شروع شده و به سطح جونده برسد، به آن شکستگی عمودی ریشه گفته میشود. اغلب این نوع شکستگی‌ها علائم و نشانه های خفیفی ایجاد می‌کنند. در بسیاری از موارد این شکستگی شناسایی نمی‌شود تا زمانی که استخوان لثه پیرامون دندان دچار عفونت می‌گردد.
روشهای درمان شکستگی‌های دندان
• باندینگ کامپوزیت
باندینگ روشی برای ترمیم لب پر شدگی، ترک خوردگی، پوسیدگی، تغییر رنگ، بدشکلی و فاصله بین دندان‌ها است. باندینگ کامپوزیت در صورت مراقبت مناسب تا ۱۰ سال می‌تواند دوام داشته باشد. در حین درمان باندینگ نیازی به استفاده از ماده بی حسی نیست مگر این که از آن برای درمان پوسیدگی استفاده شود.
• ونیر یا لمینت
ونیر یا لمینت پوسته نازکی است که بر روی سطح دندان چسبانده میشود و تمامی سطحی از دندان که در معرض دید قرار دارد را پوشش میدهد. در صورت مراقبت مناسب لمینت ۳۰ سال دوام داشته و معمولاً پس از این زمان باید تعویض شود. از لمینت برای ترمیم ترک خوردگی، لب پر شدگی، تغییر رنگ و مشکلات دیگر دندان استفاده میشود. به طور کلی این درمان زیبایی محسوب میشود.
• روکش
در صورتی که لب پر شدگی دندان زیاد باشد و یا در هنگام جویدن غذا احساس درد داشته باشید، ممکن است نیاز به روکش دندان داشته باشید. روکش نوعی پروتز مصنوعی جایگزین تاج دندان است که بر روی دندان قرار گرفته و کاملاً آن را احاطه می‌کند. روکش برای تقویت دندان و محافظت از آن در مقابل نیروی فک به خصوص در شرایطی که ساختار دندان تضعیف شده است مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بسیاری از موارد روکش، دندان را نجات داده و مانع کشیدن دندان میشود.
• درمان ریشه یا عصب کشی
در صورتی که ترک دندان به پالپ رسیده باشد تنها راه درمان عصب کشی است. پالپ بخش مرکزی دندان است که در آن رگهای خونی، عصب ها و بافت همبند قرار دارد. گاهی اوقات پس از عصب کشی یک روکش بر روی دندان قرار می‌گیرد تا از آن محافظت نماید. در عصب کشی، محفظه پالپ دندان و بافت‌های آلوده و باکتری‌ها تخلیه شده و محفظه کاملاً تمیز میشود. سپس با مواد مخصوصی پر شده و مهر و موم می‌گردد تا راه بر نفوذ باکتری‌ها بسته شود.
• ایمپلنت
در صورتی که ترک تا زیر لثه گسترش یافته باشد، دیگر قابل درمان نیست و دندان را نمی‌توان نجات داد. در چنین شرایطی معمولاً باید دندان کشیده شود و پس از آن با یکی از روشهای جایگزینی دندان، جای خالی آن پر شود. بهترین گزینه برای پر کردن جای خالی دندان ایمپلنت است.
معاینه فوری پس از ترک خوردن دندان
اگر احساس می‌کنید ممکن است دندانتان ترک خورده باشد، باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید. چرا که در صورتی که ترکی در دندان ایجاد شده باشد، راه برای نفوذ باکتری‌ها به داخل دندان باز میشود. با ورود باکتری‌ها به داخل دندان و ایجاد عفونت، ممکن است دیگر نتوان دندان را نجات داد.
