در این نوشته می خوانید:
- پس از پر کردن دندان چه انتظاراتی باید داشت؟
- پس از پر کردن دندان چه مقدار حساسیت رخ می دهد؟
- چرا پر کردن دندان موجب بروز حساسیت آن می شود؟
- تحریک شدن عصب
- آلرژی ها
- ترک خوردن یا آسیب دیدن دندان یا پر شدگی آن
- عفونت های دهانی
- نادرست قرار گرفتن پر شدگی نسبت به بایت
- پالپیت
- به دندان های حساس چگونه باید پرداخت؟
- چه عوامل دیگری می توانند موجب بروز حساسیت دندان ها شوند؟
- آبسه دندان
- پر شدگی های شل یا آسیب دیده
- بیماری لثه
وقتی فردی داخل دندان خود پوسیدگی دارد، دندانپزشک به احتمال زیاد پر کردن آن را پیشنهاد خواهد داد. پر کردن دندان روشی بی خطر و مؤثر است، با این حال، برخی افراد ممکن است پس از آن درد یا حساسیت دندان را تجربه کنند. در اکثر موارد، این میزان حساسیت کاملاً عادی است و ظرف مدت چند روز یا چند هفته از بین خواهد رفت. اما در صورتی که فرد پس از پر کردن دندان خود درد شدید داشته باشد، یا در صورتی که درد با دیگر علائم مانند تب، سوزش، یا تورم بروز پیدا کند، باید بلافاصله با دندانپزشک خود تماس بگیرد.
در این مقاله قصد داریم نگاهی داشته باشیم به دلایلی که چرا فرد پس از پر کردن دندان ممکن است مقداری حساسیت دندان داشته باشد، چگونه آن را درمان کند، و چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد. علاوه بر این، نگاهی خواهیم داشت به دیگر علل بروز حساسیت های دندامی.
پس از پر کردن دندان چه انتظاراتی باید داشت؟
دندانپزشک اطراف دندانی که تحت تأثیر قرار گرفته است را بی حس می کند. پر کردن دندان نوعی درمان دهانی است که در آن دندانپزشک همه بخش های پوسیده داخل دندان را پاکسازی می کند و سپس فضای خالی داخل آن را با جدیدترین مواد موجود در صنعت دندانپزشکی پر می کند.
پس از تزریق ماده بی حس کننده اطراف دندان، دندانپزشک سپس محل پوسیده دندان را پاکسازی خواهد کرد، که عموماً این کار با دریل دندانپزشکی انجام می شود. سپس جای خالی آن را با طلا، آمالگام نقره، کامپوزیت، یا پرسلن پر خواهد کرد.
به مدت چند ساعت پس از پر کردن دندان، صورت فرد هنوز بی حس خواهد بود، و گزگز، سوزش، خارش، یا تورم خواهد داشت. علاوه بر این، ممکن است هنگام غذا خوردن، بلع، حرف زدن، یا حرکت دادن صورت مشکل داشته باشد.
اغلب دندانپزشکان توصیه می کنند که افراد به مدت چند ساعت از خوردن و نوشیدن هر چیزی خودداری کنند، زیرا این ممکن است باعث شود فرد به اشتباه زبان یا داخل گونه خود را گاز بگیرد.
با از بین رفتن اثر داروی بی حسی، این احساسات نیز از بین خواهند رفت. با این حال، در چند روز یا چند هفته پس از آن فرد ممکن است چند احساس جدید داشته باشد زیرا در حال عادت کردن به ماده جدیدی داخل دهان خود هستند.
مقداری حساسیت در دندان پر شده یا محل اطراف آن از جمله عادی ترین اتفاقاتی است که در طول این مدت رخ می دهد.
پس از پر کردن دندان چه مقدار حساسیت رخ می دهد؟
وقتی فردی دندان های ظریفی دارد، احتمالاً متوجه خواهد شد که برخی محرک ها موجب بروز تحریک های کوتاه مدت و احساسات ناراحت کننده ای در دندان پر شده یا منطقه اطراف آن خواهد شد. شاید این حس شبیه یک شوک سرما یا درد غیر منتظره باید که به سرعت بوجود می آید و به سرعت هم از بین می رود.
مواردی که پس از پر کردن دندان می توانند موجب بروز مقداری حساسیت دندان شوند عبارتند از:
- غذاها و نوشیدنی های سرد مانند بستنی، بستنی یخی، یا نوشیدنی های حاوی یخ.
- نوشیدنی های داغ مانند چای یا قهوه.
- برخورد ناگهانی هوا با دندان ها، مانند زمانی که با دهان باز نفس می کشید، که ممکن است با سردی هوا وخیم تر نیز شود.
- خوراکی های شیرین مانند آبنبات ها.
- خوراکی ها و نوشیدنی های اسیدی، شامل میوه ها، آبمیوه ها و قهوه.
- گاز زدن هنگام غذا خوردن.
چرا پر کردن دندان موجب بروز حساسیت آن می شود؟
مقداری حساسیت پس از پر کردن دندان کاملاً عادی و زود گذر است. با این حال، افلب، حساسیت پس از پر کردن دندان ها به این علت است که علل دیگری نیاز به درمان و ترمیم دارند. در زیر ما به بیان علل ممکن برای این علائم می پردازیم و اینکه چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد.
تحریک شدن عصب
عصب داخل دندان ممکن است دو روز طول بکشد تا بهبود پیدا کند.
حساسیت های کوتاه مدت دندان ها پس از پر کردن دندان به طور عادی به دلیل این حقیقت اتفاق می افتد که درمان پر کردن دندان در واقع موجب تحریک یا التهاب اعصاب داخل دندان شده است.
به طور طبیعی، لایه های بیرونی دندان- سمنتوم و مینا- از بدون پوشش باقی ماندن عصب محافظت می کنند. با این حال، پر شدگی ها، مخصوصاً پر شدگی های عمیق دندان، می توانند تا نزدیکی های پایانه های عصبی نفوذ کنند و موجب بروز التهاب و تجربه های ناخوشایندی شوند.
با بهبود پیدا کردن اعصاب، حساسیت فروکش خواهد کرد. این روند ممکن است دو روز تا دو هفته طول بکشد. وقتی اعصاب به طور کامل بهبود پیدا کردند، فرد هیچ تفاوتی بین دندان پر شده خود و دندان های دیگر احساس نخواهد کرد.
آلرژی ها
ممکن است بیمار به ماده ای که برای پر کردن دندان او استفاده شده است حساسیت داشته باشد. این می تواند باعث بروز حساسیت در دندانی شود که پر شده است.
ترک خوردن یا آسیب دیدن دندان یا پر شدگی آن
آسیب به دندان یا پر شدگی آن ممکن است اعصاب و بافت های حساس داخل دندان را در معرض محیط بیرون قرار دهد و در صورت قرار گرفتن دندان در معرض نوشیدنی های سرد یا داغ ممکن است دندان دچار مقداری حساسیت شود. اگر به فکر مدیریت حساسیت دندان به دلیل ترک خوردگی یا آسیب به دندان یا پر شدگی هستید، باید بهداشت دهانی خود را به خوبی رعایت کنید و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن شستشوی دهان با آب و نمک را فراموش نکنید.
عفونت های دهانی
احتمال اندکی وجود دارد که پس از پر کردن دندان مقداری عفونت بوجود بیاید، که موجب بروز ناراحتی و دردهای ضربان دار می شود.
نادرست قرار گرفتن پر شدگی نسبت به بایت
یک دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که پر شدگی دندان درست همراستا با دندان های دیگر داخل دهان قرار گرفته است. اگر پر شدگی ارتفاع بلندی داشته باشد، با بستن دهان می تواند فشار اضافی وارد کند. این می تواند موجب بروز درد و حساسیت شود که عموماً شدیدتر از حساسیت معمول پس از پر کردن دندان است.
این کاملاً طبیعی است که فرد چند روز پس از انجام درمان پر کردن دندان هنگام بستن دهان مقداری حساسیت جزئی تجربه کند. معمولاً بایت ظرف مدت دو هفته خود را بهبود خواهد داد. با این حال، اگر فرد مقدار زیادی حساسیت را تجربه کند، یا در غذا جویدن یا قرار دادن دندان های خود روی یکدیگر مشکل داشته باشد، باید از دندانپزشک خود بخواهد تا بایت را بررسی کند. ممکن است دندانپزشک تصمیم بگیرد با مقداری تراشیدن برجستگی های پر شدگی را صاف کند تا بایت به درستی روی یکدیگر قرار بگیرد و ناراحتی از بین برود.
پالپیت
پالپیت نوعی التهاب پالپ در عمق داخل دندان است که می تواند موجب بروز مقداری حساسیت و ناراحتی شود. پالپیت به صورت پراکنده با پر شدگی های کوچک همراه است اما ممکن است در صورت بروز موارد زیر نیز اتفاق بیفتد:
- وارد شدن تروما به دندان، مانند بروز یک اتفاق ناگوار که منجر به ترک خوردن یا شکستگی دندان می شود.
- وجود یک حفره فوق العاده عمیق، که به لایه داخلی پالپ رسیده است.
- دندانی که در حقیقت تحت چندین مرتبه پر شدن یا درمان های دیگر قرار گرفته است.
دو نوع پالپیت وجود دارد:
- پالپیت بازگشت پذیر به تورم خفیفی اشاره دارد که در آن پالپ سالم باقی می ماند، و دندان به صورت خود به خود ترمیم پیدا خواهد کرد.
- پالپیت بازگشت ناپذیر زمانی است که اعصاب پاره شده اند و شروع به از بین رفتن می کنند، که در این صورت فرد برای نجات دندان نیاز به درمان ریشه خواهد داشت.
به طور کلی دندانپزشک می تواند پالپیت را با پر کردن دندان یا فرایندهای ترمیمی، مانند درمان ریشه، درمان کند. فرد ممکن است برای از بین بردن هر گونه عفونت باکتریایی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد.
به دندان های حساس چگونه باید پرداخت؟
وقتی فردی مقداری حساسیت پس از پر کردن دندان را تجربه می کند، معمولاً دندانپزشک استفاده از خمیر دندان های بی حس کننده را توصیه می کند. این نوع خمیر دندان ها حاوی مواد فعالی به نام نیترات پتاسیم هستند که اجازه نمی دهند احساسات از سطح دندان به پایانه های عصبی داخل آن برسند.
این محصولات بلافاصله عمل نمی کنند، با این حال، فرد اگر دو مرتبه در طول روز از این نوع خمیر دندان ها استفاده کند، ظرف چند روز متوجه بهبود خواهد شد.
علاوه بر این، فرد برای کمک به کاهش و تسکین حساسیت دندان می تواند روش های زیر را در منزل امتحان کند:
- مسکن هایی که دریافت آنها از داروخانه نیاز به نسخه ندارد، مانند استامینوفن یا ایبوپوفن.
- پمادهای بی حس کننده موضعی که برای دهان طراحی شده اند.
- مسواک هایی که روی آنها برچسب دندان های حساس دارد. این نوع مسواک ها فرچه هایی نرم تر از مسواک های استاندارد دارند و کمتر از میواک های معمولی برای دندان ها خشن خواهند بود.
- روی دندان ها و لثه ها را با ضربات ملایم و دایره ای مسواک بکشید. از حرکات رفت و برگشتی یا فشارهای شدید مسواک روی دندان ها خودداری کنید.
- روزی یک مرتبه نخ دندان بکشید، و اطمینان حاصل کنید که این کار برای لثه ها و دندان ها خشن نیست.
- به خاطر داشته باشید که چه نوع غذاها و نوشیدنی هایی می توانند موجب بروز حساسیت دندان ها شوند و در صورت امکان از خوردن آنها اجتناب کنید.
- از استفاده خمیر دندان ها و محصولات سفید کننده اجتناب کنید، زیرا می توانند موجب بروز مقداری حساسیت شوند.
- پس از خوردن و نوشیدن غذاها و مایعات اسیدی مانند قهوه و میوه های اسیدی دهان خود را با آب شستشو دهید و از مسواک زدن خودداری کنید. غذاها و نوشیدنی های اسیدی می توانند موجب تخریب مینای دندان ها شوند. مسواک زدن دندان ها بلافاصله پس از خوردن و نوشیدن این مواد اسیدی می تواند موجب از بین رفتن مقداری از مینای دندان ها و احتمال بروز حساسیت بیشتر شود.
- اگر میزان حساسیت دندان های شما چند روز پس از پر کردن آن کاهش پیدا نکرد، با دندانپزشک خود صحبت کنید. لازم است دندانپزشک با معاینات بالینی دیگر علل احتمالی بروز حساسیت دندان ها که ممکن است ربطی به پر کردن دندان نداشته باشند را رد کند.
چه عوامل دیگری می توانند موجب بروز حساسیت دندان ها شوند؟
اغلب یک دندان ممکن است به دلیل عواملی غیر از فرایند پر کردن حساس باشد. اگر مقداری حساسیت مدتی بعد بروز پیدا کند، مثلاً ظرف چند هفته یا چند ماه پس از فرایندهای دندانپزشکی، یکی از علل زیر می تواند عامل بروز حساسیت باشد:
آبسه دندان
آبسه دندان عفونت داخل دندان است. یک حفره خیلی عمیق دندانی، بیماری لثه، یا دندان ترک خورده عموماً منجر به بروز آبسه می شوند. علائم و نشانه های آبسه عبارتند از: دندان درد شدید، حساسیت، قرمزی لثه ها، مزه بد داخل دهان، یک برآمدگی یا دمل روی لثه ها، و تب.
آبسه دندان نیاز به درمان دارد. فردی که متوجه این علائم و نشانه ها می شود باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کند.
پر شدگی های شل یا آسیب دیده
پر شدگی های دندانی عموماً چندین سال دوام دارند، با این حال، آنها برای همیشه هم دوام ندارند. اگر یک پر شدگی قدیمی تر شل یا شکسته شود، می تواند موجب بروز حساسیت و درد شود زیرا به اعصاب دندان نزدیک تر می شود.
حتی اگر پر شدگی شل یا ترک خورده و کشسته موجب بروز ناراحتی نشود نیز باید به فکز تعویض آن باشید تا از آسیب های اضافی یا پوسیدگی بیشتر دندان پیشگیری شود.
بیماری لثه
اگر لثه ها هنگام نخ دندان کشیدن دچار خونریزی شوند، ممکن است نشان دهنده وجود بیماری لثه باشند. بیماری های پریودنتال، یا بیماری لثه، می تواند موجب بروز مقداری حساسیت شود. زیرا این بیماری موجب تحلیل رفتن دندان یا کنار رفتن آن از روی دندان ها می شود. این باعث می شود بخش هایی از دندان که نزدیک به ریشه هستند بدون پوشش باقی بمانند و می تواند موجب تحریک پذیری دندان ها شوند. ریشه های دندان ها مینا برای محافظت از آن ندارند.
دیگر علائم و نشانه های بیماری لثه عبارتند از:
- قرمزی یا خونریزی لثه ها، مخصوصاً هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن.
- لثه هایی که نسبت به معمول متفاوت به نظر می رسند.
- لثه هایی که به نظر می رسد از دندان ها جدا شده اند.
- لق شدن دندان ها از داخل حفره.
- وجود زخم یا ترشح چرک داخل دهان.
بیماری لثه معمولاً در مراحل ابتدایی هیچ علائم و نشانه های ندارد. به همین دلیل لازم است پیوسته و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا به مشکلات موجود پی ببرد پیش از آنکه به مشکلات جدی تبدیل شوند.