در این نوشته می خوانید:
آیا دندانهایی که درمان ریشه (عصب کشی) روی آنها انجام شده شکننده‌تر هستند؟
بر خلاف باور عامه، دندانهایی که تحت درمان ریشه (عصب‌کشی) قرار گرفته‌اند شکننده‌تر نیستند. از نظر میزان رطوبت، هیچ تفاوتی بین دندان‌های عصب‌کشی شده و دندان زنده وجود ندارد. وجود حفرۀ دسترسی و از دست رفتن زودهنگام یک یا دو لبۀ کناری، دندان را در معرض خطر جدی قرار می‌دهند.
از دست رفتن حیات دندان و درمان صحیح ریشۀ آن، تنها به میزان محدودی رفتار بیومکانیک (زیست-حرکتی) آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. استحکام دندان به نسبت از دست رفتن بافت کورونال (تاج) آن کاهش می‌یابد، در واقع هر چه بافت تاج دندان سالم‌تر باشد استحکام آن بیشتر است. رابطه‌ای مستقیم بین میزان ساختار باقیماندۀ دندان و توانایی تحمل فشارهای وارده به سطح اکلوزال (سطح جونده) دندان وجود دارد. بنابراین مهم است که خیلی زود پس از تکمیل درمان ریشه، روشی ترمیمی روی آن صورت گیرد تا سطح کاسپی (برجستگی سطح جونده) پوشانده و حفظ شود.
نوع درمان ریشه و میزان شکنندگی دندان
دندان‌های قدامی که دارای حفرۀ دسترسی کوچک می‌باشند را می‌توان با رزین کامپوزیت (مادۀ پرکنندۀ سفید رنگ یا همرنگ دندان) ترمیم نمود. مولار (دندان‌های آسیای بزرگ) و پری‌مولار (دندان‌های آسیای کوچک) که دارای حفرۀ دسترسی کوچک می‌باشند یا دیگر موارد از دست رفتن بافت کورونال (تاج) دندان را می‌توان با آمالگام (ماده‌ای که برای پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی دندان استفاده می‌شود) یا رزین کامپوزیت به همراه سیستم اتصال رزین ترمیم نمود. با این حال، دندان‌های عقبی که دارای حفره‌های دسترسی بزرگ هستند و در پی آسیب‌های جدی بوجود می‌آیند بار اکلوزال بیشتری تحمل می‌کنند، بنابراین بایستی در برابر شکست‌های ممکن محافظت شوند. بی شک استفاده از پست (پیچ فلزی که در داخل مجرای ریشه قرار می‌گیرد) استحکام دندان‌های عصب‌کشی شده را افزایش نخواهد داد. در واقع احتمال قرار گرفتن در معرض شکست در دندانهایی که بدون پست و کور (کلاهک و میله) ترمیم شده‌اند کمتر از دندانهایی است که با پست و کور ترمیم شده‌اند.
موادی که برای ساخت کور (کلاهکی که بالای دندان ترمیم شده قرار می‌گیرد) در دسترس قرار دارند عبارتند از: طلا، آمالگام، رزین کامپوزیت و گلاس آینومرهای تقویت شده.
در مقایسۀ استفاده از آمالگام، رزین کامپوزیت و گلاس آینومرها همراه با پست از پیش ساخته شده، برای دندانهایی که کشیده شده‌اند و در معرض نیروهای شدید ناشی از جویدن قرار دارند، نتایج حاکی از آن است که آمالگام بیشترین میزان موفقیت و کورهای ساخته شده از گلاس آینومر کمترین میزان موفقیت را از خود نشان می‌دهند.
از سوی دیگر، تنها زمانی باید از پست استفاده کرد که میزان کافی از دندان باقی نمانده باشد تا ترمیم نهایی را حمایت کند. طول پست باید به اندازۀ ارتفاع بالینی تاج باشد. انتهای پست باید بین استخوان کرستال و نوک ریشه قرار گیرد. پست‌های کوتاه قدرت حفاظت کمتری دارند و فشارهای جانبی بیشتری به ساختار باقیماندۀ دندان وارد می‌آورند. بعلاوه پیشنهاد می‌شود که برای افزایش میزان حفاظت پست، افزایش طول پست مهمتر از افزایش قطر آن است.
اگر ضخامت دیوارۀ باقیمانده کمتر از ۴ میلی‌متر باشد، برای بالا بردن میزان حفاظت ترمیم، استفاده از دول‌های (میخی که برای بستن تاج دندان مصنوعی به ریشۀ دندان طبیعی استفاده می‌شود) آمالگام در کانال ریشه پیشنهاد می‌شود.
وجود ۱ تا ۲ میلی‌متر از بافت کرونال دندان تا خط پایانی تاج آن، مقاومت دندان در برابر شکست را به میزان زیادی افزایش می‌دهد. استفاده از حلقه در تاج دندان، احتمال شکست عمودی ریشه را به یک سوم کاهش می‌دهد، و در صورتی که دندان بشکند ،این شکست به شکل افقی خواهد بود، که در این صورت احیاء و ترمیم دندان ساده‌تر خواهد بود. با این حال، با افزایش اندازۀ حفره، بویژه پس از دسترسی اندودونتیکی، دندان بیشتر در معرض شکست کاسپال و شکست‌های احتمالی بعدی قرار خواهد گرفت.
