در این نوشته می خوانید:
- لبخند و طرح لبخند
- اهداف طراحی لبخند
- اجزاء یک لبخند زیبا
- ترکیب صورت
- عناصر حیاتی طرح لبخند (ترکیب دندانی)
- اجزاء دندانی طرح لبخند
- میدلاین دندان ها
- ارتفاع اینسیزال (موقعیت لبه های اینسیزال)
- ابعاد دندان ها
- نقاط زنیت
- شیب دندان ها
- منطقه و نقطه تماس بین دندان ها
- فضای مثلثی بین سطوح اینسیزال
- جنسیت، سن، شخصیت
- تقارن و تعادل
- اجزاء بافت نرم طراحی لبخند
- سلامت لثه ها
- سطح و تناسب لثه ها
- فضای مثلثی بین دندانی (فضای مثلثی گردنی دندان)
- خط لبخند
- نتیجه گیری
برای ارزیابی، تشخیص، و حل مشکلات زیبایی به صورت قابل پیش بینی، به یک رویکرد سازمان یافته و سیستماتیک نیاز است. اینکه نتایج نهایی صرفاً وابسته به ظاهر نباشند از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. هدف نهایی دندانپزشکان، دسیابی به ترکیب خوشایندی در لبخند با ایجاد تناسب بین عناصر مختلف زیبایی است. در این مقاله به اصول مختلفی می پردازیم که روی هنر طراحی لبخند حاکم هستند.
لبخند و طرح لبخند
لبخند، توانایی هر فرد برای نشان دادن یک دسته از احساسات با ساختار دندان ها و لب ها است، که اغلب مشخص می نماید یک فرد چقدر خوب می تواند در اجتماع عمل کند. البته، اهمیتی که به لبخند زیبا داده شده است چیز جدیدی نیست. جستجو برای زیبایی می تواند به تمدن های اولیه بازگردد.
اهداف طراحی لبخند
هدف از انجام یک اصلاح زیبایی، ایجاد یک سیستم جونده آرام و با ثبات است، که در آن دندان ها، بافت ها، عضلات، ساختار اسکلتی، و مفاصل همگی هماهنگ با یکدیگر عمل کنند. بسیار مهم است که هنگام برنامه ریزی برای درمان موارد زیبایی، نتوان طراحی لبخند را از رویکرد جامع مراقبت از بیمار جدا کرد. حصول نتایج موفق، سالم، و عملکردی نیازمند داشتن درک درست از روابط متقابل بین همه ساختارهای حمیات کننده دهان می باشد، از جمله عضلات، استخوان ها، مفاصل، بافت های لثه و اکلوژن.
اجزاء یک لبخند زیبا
هماهنگی یک لبخند زیبا به ادغام عالی اجزاء صورت و ترکیب دندان ها نیاز دارد. ترکیب صورت شامل بافت های سخت و نرم صورت است. ترکیب دندان ها، بویژه به دندان ها و ارتباط آنها با بافت های لثه مربوط می شود. یک طرح لبخند همیشه باید ارزیابی و تجزیه و تحلیل ترکیب صورت و دندان ها را شامل شود.
ترکیب صورت
زیبایی صورت مبتنی بر اصول زیبایی استاندارد است که شامل نحوه قرار گیری صحیح، تقارن، و تناسب اجزاء صورت می باشد. تجزیه و تحلیل، ارزیابی، و طرح درمان برای زیبایی چهره اغلب شامل یک رویکرد چند رشته ای می باشد که می تواند شامل ارتودنسی، جراحی ارتوگناتیک، درمان پریودنتال، دندانپزشکی زیبایی، و جراحی پلاستیک باشد. بنابراین، رویکرد زیبایی برای مراقبت از یک بیمار، بهترن زیبایی چهره و دندانی را بوجود می آورد.
اما در اقدامات بالینی، در صورتی که ناهماهنگی مشهودی در چهره وجود داشته باشد، ما اصلاح لبخند خود را صرفاً به ترکیب دندان ها محدود می کنیم. دو ویژگی صورت وجود دارند که در طراحی لبخند نقش اساسی ایفا می کنند:
- خط وسط بین دو مردمک چشم ها
- لب ها
خط وسط بین دو مردمک چشم ها باید عمود بر خط میانی صورت و موازی با پلان اکلوزال باشد. لب ها نیز مهم هستند زیرا آنها مرزهایی برای طرح لبخند ایجاد می کنند. اگر ما با ناهماهنگی های بزرگی در دو عاملی مواجه شویم که در بالا ذکر کردیم، قبل از اقدام به اصلاح ترکیب دندانی، باید اصلاح ترکیب صورت را به صورت جدی مد نظر قرار دهیم.
در اصطلاح کلاسیک، ابعاد افقی و عمودی برای یک چهره ایده آل به قرار زیر می باشند:
- افقی
- عرض صورت باید پنج برابر عرض چشم ها باشد.
- فاصله بین ابروها و چانه باید برابر با عرض صورت باشد.
- عمودی
- ارتفاع صورت به سه بخش مساوی تقسیم می شود، از پیشانی تا خط ابرو، از خط ابرو تا پایه بینی، و از پایه بینی تا پایه چانه.
- کل صورت به دو بخش تقسیم می شود، در حالی که چشم ها در خط وسط قرار می گیرند.
- بخش پایینی صورت از پایه بینی تا چانه به دو بخش تقسیم می شود، لب بالا یک سوم آن را تشکیل می دهد و لب پایین و چانه دو سوم آن.
شکل اصلی صورت وقتی از زاویه روبرو به آن نگاه می شود می تواند یکی از اشکال زیر باشد:
- مربع
- مخروطی (به سمت چانه باریک می شود)
- مخروطی مربعی
- بیضی شکل
نیمرخ جانبی فرد می تواند یکی از اشکال زیر باشد:
- صاف
- محدب یا برجسته
- معقر یا فرو رفته
این فاکتورها در تعیین اندازه، شکل، و نمیرخ دندان ها؛ به طور مختصر در ساختار بندی دندان ها وابسته به ساختار صورت نقش ایفا می کنند.
عناصر حیاتی طرح لبخند (ترکیب دندانی)
عناصر حیاتی طرح لبخند عبارتند از:
- اجزاء دندانی
- خط وسط یا میدلاین دندان ها
- ارتفاع اینسیزال
- ابعاد دندان
- بالاترین نقاط دندان ها (نقاط زنیت)
- شیب رو به محور طولی
- منطقه تماس بین دندانی (ICA) و نقطه تماس بین دندانی (ICP)
- فضای مثلثی بین سطوح اینسیزال
- جنسیت، شخصیت بیمار، و سن
- تقارن و تعادل
- اجزاء بافت نرم
- سلامت لثه ها
- هماهنگی و تناسب سطوح لثه ها
- فضای مثلثی بین دندانی
- خط لبخند
نقش هر یک از فاکتورهایی که در بالا ذکر شدند در طرح لبخند در زیر شرح داده می شود.
اجزاء دندانی طرح لبخند
میدلاین دندان ها
خط وسط یا میدلاین عبارت است از سطح تماس عمودی بین دو مرکز قوس های دندانی بالا و پایین. این خط باید عمود بر پلان اینسیزال و موازی خط وسط صورت باشد. اختلافات جزئی بین خط وسط دندان ها و صورت قابل قبول می باشند، و در برخی موارد، جلب توجه نیز نمی کنند.
با این حال، میدلاین منحرف مشهودتر خواهد بود، و بنابراین کمتر قابل قبول خواهد بود. حداکثر اختلاف مجاز می تواند ۲ میلی متر باشد و گاهی اوقات اختلافات بیشتر از ۲ میلی متر از نظر زیبایی تا زمانی قابل قبول هستند که میدلاین دندانی عمود بر خط وسط بین دو مردمک باشد. نشان های آناتومیک متعددی مانند خط وسط بینی، پیشانی، چانه، فرو رفتگی بالای لب، و پلان خط وسط مردمک چشم ها می توانند به عنوان راهنما برای ارزیابی خط وسط مورد استفاده قرار بگیرند.
فرو رفتگی بالای لب ها (فیلتروم) یکی از صحیح ترین اشکال این راهنماهای آناتومیک می باشد. این بخش همیشه در مرکز صورت واقع شده است مگر در مواردی که جراحی، تصادفات، یا شکاف لب موجب جابجایی آن شده باشد. مرکز گودی بالای لب بالا مرکز کمان کوبید لب است و باید با پاپیلای بین دو دندان مرکزی فک بالا مطابقت داشته باشد. اگر این دو ساختار یا یکدیگر تطبیق داشته باشند و میدلاین نادرست باشد، اغلب مشکل به انحراف اینسیزال مربوط می شود. میدلاینی که از وسط پاپیلا عبور نمی کند قابل توجه تر از میدلاینی است که از وسط گودی بالای لب عبور نمی کند.
برای ارزیابی خط وسط، فرد همیشه باید نکات زیر را مد نظر قرار دهد:
- موقعیت و
- راستای دندان ها
میدلاین باید:
- موازی محور طولی صورت باشد: خطی که تماس بین دو مرکز دندان های بالا و پایین را تشکیل می دهد باید موازی محور طولی صورت باشد.
- عمود بر پلان اینسیزال باشد: خطی که نقطه تماس بین مرکز دندان ها را تشکیل می دهد باید عمود بر پلان اینسیزال باشد.
- بالای پاپیلا باشد: خط وسط باید درست زیر پاپیلا قرار بگیرد.
انتقال کمان صورت یا حتی یک خط ارجاع که در موازات پلان بین دو مردمک قرار می گیرد اطلاعات لابراتواری مفیدی را در مورد شیب میدلاین و یا وجود احتمالی یک پلان اینسیزال منحرف فراهم می آورد.
در ۷۵% موارد خط وسط فک بالا در راستای خط وسط فک پایین قرار نمی گیرد. بنابراین، استفاده از خط وسط مندیبل (فک پایین) به عنوان نقطه مرجع برای ترسیم میدلاین فک بالا توصیه نمی شود. ناهماهنگی بین خط وسط فک های بالا و پایین با یکدیگر زیبایی را تحت تأثیر قرار نمی دهد، زیرا دندان های مندیبل معمولاً حین خندیدن قابل مشاهده نیستند.
ارتفاع اینسیزال (موقعیت لبه های اینسیزال)
موقعیت لبه های اینسیزال دندان های فک بالا برای خلق طرح لبخند از اهمیت تعیین کننده ای برخوردار است زیرا وقتی مشخص شود، به عنوان نقطه مرجع برای تصمیم گیری در مورد نسبت درست دندان ها و سطوح لثه ها با یکدیگر عمل می کند. پارامترهایی که برای کمک به مشخص نمودن موقعیت لبه اینسیزال فک بالا استفاده می شوند عبارتند از:
- مقدار قابل مشاهده از دندان ها: در افراد جوان، وقتی دهان در حالت استراحت قرار دارد یا مقدار اندکی باز است، ۵/۳ میلی متر از یک سوم بالایی اینسیزال دندان های پیشین مرکزی فک بالا باید قابل مشاهده باشد. با افزایش سن، افت عضلات باعث می شود مقدار کمتری از دندان ها قابل مشاهده باشد.
- نحوه ادای اصوات: مهم ترین عامل مشخص کننده ارتفاع دندان ها. به منظور مشخص نمودن حمایت صحیح لب، زبان، و اینسیزال، و موقعیت دندان ها، لازم است که بیمار در طول تمرین آواشناسی نشسته یا ایستاده باشد. از جمله حروفی که برای این بررسی استفاده می شوند عبارتند از:
- صدای “م”: بعد از تلفظ، لب ها به حالت استراحت عادی خود باز می گردند، و امکان ارزیابی مقدار قابل مشاهده دندان ها در حالت استراحت وجود دارد.
- صدای “ای”: حین تلفظ صدای ای، موقعیت لبه های اینسیزال دندان های فک بالا باید بین لب های بالا و پایین قرار بگیرد.
- صداهای “ف” و “و”: آواهای فرسایشی با بر هم کنش لبه اینسیزال دندان های فک بالا با لثه داخلی لب پایین تولید می شوند. بنابراین آواهای فرسایشی به مشخص نمودن موقعیت لبی- دندانی و ارتفاع دندان های فک بالا کمک می کنند.
- صدای “س”: حین تلفظ این صدا، دندان های پیشین مرکزی فک پایین ۱ میلی متر پشت و ۱ میلی متر زیر لبه اینسیزال دندان های فک بالا قرار می گیرند.
- شرایط دهان بیمار: پیش نمایش زیبایی داخل دهانی و ترمیم های موقت به تأیید قرار گیری صحیح موقعیت نهایی لبه اینسیزال دندان ها کمک می کند. خواسته های بیمار باید به بهترین شکل ممکن برآورده شوند، مشروط بر آنکه با پارامترهایی که قبلاً ذکر شدند تداخل نداشته باشند.
موقعیت صحیح لبه اینسیزال بسیار مهم است زیرا به بلندی دندان های قدامی، خطوط لب ها، حمایت لب ها، راهنمای قدامی، کانتور زبانی، و میزان قابل مشاهده از دندان ها مربوط می شود. میزان شیب هر یک از دندان های قدامی با ترکیبی از حمایت صحیح لب ها و موقعیت لبی- زبانی لبه های اینسیزال دندان ها مشخص می شود. این مکان، هدایت قدامی و خطوط لبی و زبانی را تحت تأثیر قرار می دهد. به طور خلاصه، همه این عوامل نقش مهمی در زیبایی و عملکرد ایفا می کنند.
ابعاد دندان ها
نسبت صحیح اندازه دندان ها به ساختاربندی صورت بستگی دارد و در خلق لبخندی که از نظر زیبایی خوشایند باشد ضروری می باشد. تسلط مرکزی حکم می کند که دندان های مرکزی باید دندان های غالب در لبخند باشند و باید نسبت مطلوبی از آنها نشان داده شود. آنها در لبخند نقش کلیدی دارند. نسبت دندان های مرکزی باید از نظر زیبایی و ریاضی صحیح باشد. نسبت عرض به طول دندان های مرکزی باید تقریباً ۴:۵ باشد؛ دامنه ای برای عرض %۸۰- ۷۵ آنها قابل قبول تر است. شکل و موقعیت مرکز دندان های دو فک روی ظاهر و قرار گیری دندان های لترال و نیش تأثیر می گذارد یا آنها را مشخص می نماید. دستورالعمل های متعددی برای ایجاد تناسب صحیح در لبخندی که از نظر زیبایی خوشایند باشد وجود دارند، که عبارتند از:
- نسبت طلایی (Lombardi)
- نسبت های زیبایی دندانی تکرار شونده (Ward)
- نسبت های M (Methot)
- سنجه های زیبایی چو (Chu’s esthetic gauges)
نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کنیم این است که منظور اندازه واقعی نمی باشد، بلکه در عوض منظور اندازه ای است که ادراک می شود، که وقتی از جنبه چهره به آن نگاه می شود، این تناسب ها بر اساس آن می باشند (به طور مختصر، این فاصله بین زوایای خط پروکسیمال دندان ها می باشد).
- نسبت طلایی (Lombardi): وقتی از منظر چهره به آن نگاه می شود، پهنای هر دندانی قدامی ۶۰% از پهنای دندان مجاور می باشد (نسیت ریاضی ۶/۱: ۱: ۶/۰ می باشد). اعمال این تناسب دشوار است زیرا بیماران قوس دهای دندانی، آناتومی لب، و تناسب چهره مختلفی دارند. پایبند بودن مطلق به محاسبات نسبت های طلایی خلاقیت را محدودیت می کند و این ممکن است موجب بروز نقص در زیبایی شود.
- نسبت های زیبایی دندانی تکرار شونده (Ward): وقتی از جنبه چهره به نسبت پهنار هر دندان نسبت به دندان مجاور خود نگاه می شود، باید ثابت بماند زیرا ما از میدلاین رو به عقب حرکت می کنیم. این برای مطابقت خصوصیات دندان با نسبت های چهره انعطاف پذیری زیادی دارد.
- نسبت های M (Methot): در این روش با استاده از نرم افزار، پهنای دندان ها با پهنای صورت مقایسه می شود. کل تجزیه و تحلیل ها در کامپیوتر انجام می شود، بنابراین به جای تجزیه و تحلیل از منظر هنری، بیشتر از نظر ریاضی انجام می شود.
- سنجه های زیبایی چو (Chu’s esthetic gauges): تحقیقات دکتر چو از مفهوم RED Levin پشتیبانی می کنند و نسبت طلایی را رد می کند. برای سهولت تجزیه و تحلیل های داخل دهانی، یک دسته سنجه وجود دارند. این سنجه ها امکان موارد زیر را فراهم می کنند:
- تجزیه و تحلیل و تشخیص ساده و سریع مشکلات پهنای دندان ها، مشکلات ارتفاع دندان ها و تناسب ارتفاع لثه.
- کد گذاری کردن رنگ دندان ها تناسب مطلوب دندان ها را از پیش تعریف می کند، که خواندن آن از هر ابزار دیگری سریع تر و ساده تر است.
- به عنوان یک راهنمای مرجع بین دندانپزشکان مختلف و تکنیسین لابراتوار استفاده می شود، و بروز خطاهای ناشی از سوء تفاهم را کاهش می دهد.
این اصول به عنوان یک راهنما مورد استفاده قرار می گیرند نه یک فرمول ریاضی مطلق. اکثر مؤلفان ایجاد تناسب و تعادل با چشم از طریق تنظیمات صحیح و ارزیابی بصری را به جای هر فرمول دیگری توصیه می کنند. عوامل راهنمای ابعاد تک تک دندان ها به قرار زیر می باشند:
دندان های مرکزی فک بالا: دندان های مرکزی نقطه تمرکز زیبایی لبخند می باشند و همانطور که پیش از این توضیح داده شد در اولویت قرار دارند. ارتفاع تقریبی دندان های مرکزی باید ۱۰-۱۱ میلی متر باشد و پهنا بر اساس آن محاسبه می شود تا نسبت بین ۷۵ و ۸۰% قرار بگیرد.
دندان های لترال فک بالا: این دندان ها پر رنگ ترین نقش را در لبخند ایفا می کنند. آنها فردیت ایجاد می کنند، و هرگز متقارن نیستند و مشخصه های جنسیتی را تحت تأثیر قرار می دهند.
دندان های نیش فک بالا: آنها نقش نقاط حیاتی را در خلق یک لبخند دلنشین ایفا می کنند زیرا:
- نقطه تماس بین اجزاء دندانی قدامی و خلفی هستند؛ بنابراین، وقتی بیمار لبخند می زند، تنها نیمه مزیال دندان های نیش از نمای روبرو قابل مشاهده است.
- عضلات قدامی را حمایت می کند- اندازه و مشخصه های دهلیز باکال با اندازه، شکل، و موقعیت دندان نیش مشخص می شود.
- دندان های نیش ویژگی های شخصیتی را به تصویر می کشند (مردانه: نیرومند و پرخاشگر؛ زنانه: ظریف و نرم).
علاوه بر این، باید به خاطر داشته باشیم که:
- دندان های پیشین مرکزی ۲-۳ میلی متر عریض تر از دندان های لترال و ۱-۵/۱ میلی متر عریض تر از دندان های نیش می باشند.
- دندان های نیش ۱-۵/۱ میلی متر عریض تر از دندان های لترال هستند.
- دندان های نیش و مرکزی ۱-۵/۱ میلی متر بلندتر از دندان های لترال هستند.
دندان های دو پایه (پرمولر) فک بالا: آنها نقش بسیار مهمی برای طراحی قوس دندانی ایفا می کنند. آنها باید دهلیز باکال را پر کنند.
دهلیز باکال به فضای تیره ای (فضای منفی) اطلاق می گردد که حین لبخند زدن بین دو گوشه دهان و سطوح باکال دندان های ماگزیلا شکل می گیرد و قابل مشاهده است. به نظر می رسد این فضا تحت تأثیر عوامل زیر باشد:
- پهنای لبخند و قوس دندانی ماگزیلا.
- حجم عضلات صورت.
- موقعیت سطوح لبی دندان های پرمولر فک بالا.
- برجستگی دندان های نیش، مخصوصاً در زاویه خطی دیستال صورت.
- هر گونه اختلاف بین اندازه دندان های پرمولر و شش دندان قدامی.
فرم قوس دندانی نیز تأثیر مستقیم روی دهلیز باکال دارد. قوس دندانی ایده آل وسیع و بر اساس شکل U می باشد. به طور کلی، قوس دندانی باریک جذاب نیست. فضای غیر جذاب، منفی باید به حداقل رسانده شود. این مشکل می تواند با ترمیم دندان های پرمولر به حداقل رسانده شود.دهلیز باکال نباید به طور کامل حذف شود زیرا یک نقطه منفی به لبخند عمق بیشتری می بخشد.
در نهایت، هیچ فرمولی برای زیبایی قدامی وجود ندارد؛ در عوض، زیبایی نهایی ترکیبی از موارد زیر می باشد:
- خطوط راهنمای تناسب دندان ها،
- ادراک خود بیمار،
- تأثیرات فرهنگی و اجتماعی،
- تأثیرات هنری دندانپزشک، و
- ارتباط مؤثر با لابراتوار.
نقاط زنیت
نقاط زنیت بالاترین نقاط حاشیه سرویکال دندان ها هستند، جایی که لثه ها بیشترین چسبندگی را به دندان دارند. این نقطه مقداری رو به سمت دیستال خط عمودی کشیده شده در مرکز دندان تا پایین واقع شده است. دندان های لترال استثناء هستند زیرا نقطه زنیت ممکن است در مرکز واقع شده باشد. تعیین مکان دقیق و صحیح نقطه زنیت یک گام حیاتی در تغییر ابعاد مزیال و دیستال دندان ها می باشد:
- بستن دیاستم: جابجا کردن نقطه زنیت
- ارائه تصویر سازی از جابجایی بدنه دندان و کاهش اشکال مثلثی اغراق آمیز، و
- اصلاح زاویه دندان ها.
شیب دندان ها
شیب محور طولی طراز بندی عمودی دندان های فک بالا، که در خط لبخند قابل مشاهده می باشند را با میدلاین عمودی مرکزی مقایسه می کند. از دندان های مرکزی تا دندان های نیش، باید افزایش طبیعی و تدریجی در شیب مزیال هر دندان نسبت به دندان بعدی رو به عقب وجود داشته باشد. این شیب باید در دندان های مرکزی کمتر از سایر مناطق قابل توجه باشد، و در دندان های جانبی برجسته تر باشد، و به این ترتیب در دندان های نیش مقداری بیشتر باشد. در صورتی که پلان اینسیزال شیب دار شود، شیب محور طولی دندان های قدامی و خود خط میانی، اگر نسبت به پلان اینسیزال در زاویه قائم قرار بگیرد، به همین ترتیب نادرست خواهد بود.
ارزیابی شیب طولی می تواند روی عکسی از دندان های قدامی از نمای روبرو انجام شود. روی هر دندان از وسط لبه اینسیزال تا خط وسط دندان در نقطه تماس آن با لثه ها خطی کشیده می شود، علاوه بر این، شیب محوری می تواند به میزان انحراف نوک دندان در هر پلان مرجعی اشاره داشته باشد. راهنما برای شیب لبی- زبانی به قرار زیر است:
- دندان های مرکزی پیشین فک بالا- به صورت عمودی یا اندکی رو به لب ها واقع می شوند.
- دندان های لترال پیشین فک بالا- بخش سرویکال آنها رو به داخل جمع شده است، لبه اینسیزال مقداری رو به لب ها منحرف شده است.
- دندان های نیش فک بالا- بخش سرویکال رو به لب ها واقع شده است، نوک کاسپ ها زاویه رو به زبان دارد.
منطقه و نقطه تماس بین دندان ها
- منطقه تماس بین دندان ها (ICA):
- منطقه گسترده ای که در آن دو دندان مجاور با یکدیگر تماس دارند.
- این منطقه در رابطه با دندان های پیشین مرکزی فک بالا از قانون ۵۰:۴۰:۳۰ پیروی می کند.
- ICA افزاینده کمک می کند تصویر سازی از دندان های بلندتر و همچنین پهن تر که از قسمت آپیکال وسیع تر می شوند انجام شود تا مثلث های سیاه حذف شوند.
- نقاط تماس بین دندانی (ICP):
- این اینسیزال ترین جنبه ICA است.
به عنوان یک قائده کلی، ICP به صورت آپیکال حرکت می کند، و خلفی ترین نقطه بعدی از خط میانی حرکت می کند.
فضای مثلثی بین سطوح اینسیزال
این فضا باید افزایش تدریجی و طبیعی از نظر اندازه یا عمق، از دندان های مرکزی رو به دندان های نیش نشان هد. این عملکرد آناتومی این دندان ها است و در نتیجه، با پیشرفت از دندان های مرکزی به سمت دندان های نیش، نقطه تماس به صورت آپیکال جابجا می شود. نقاط تماس در پیشرفت آپیکال آنها باید شبیه خط لبخند باشد. عدم وجود عمق کافی و تفاوت در فضای مثلثی اینسیزال باعث خواهد شد:
- دندان ها خیلی ناهماهنگ به نظر برسند،
- مناطق تماس خیلی بلند شوند و به دندان ها ظاهر جعبه مانند بدهند. یکتا بودن دندان های پیشین از بین خواهد رفت، اگر فضای مثلثی اینسیزال آنها به درستی توزیع نشده باشد.
علاوه بر این، اگر فضای مثلثی اینسیزال خیلی عمیق باشد، باعث خواهد شد دندان ها دندان ها به طور غیر عادی ظاهری نوک تیز پیدا کنند. به عنوان یک قائده کلی، یک دندان از گوشه دیستال تا اینسیزال آن گردتر از گوشه اینسیزال مزیو آن است.
جنسیت، سن، شخصیت
تفاوت های جزئی در ارتفاع، شکل، و موقعیت قرار گیری دندان های فک بالا امکان شخصیت پردازی های باور نکردنی را فراهم می آورد.
- سن- دندان های مرکزی فک بالا
دندان های جوانی: لبه های ساییده نشده اینسیزال، فضای مثلثی تعریف شده اینسیزال، تغییر رنگ کمتر.
دندان های مسن: دندان های کوتاه تر، بنابراین مقدار کمتری از لبخند قابل مشاهده است، فضای مثلثی اینسیزال خیلی جزئی، تغییر رنگ بیشتر.
- جنسیت- دندان های پیشین فک بالا
شکل زنانه:
شکل مردانه:
- شخصیت- دندان های نیش فک بالا
تهاجمی، خصمانه، و عصبانی: کاسپ های نوک تیز و بلند
خنثی، نرم: کاسپ های کند، گرد و کوتاه
تقارن و تعادل
تقارن عبارت است از قرار گیری هماهنگ چندین عنصر با توجه به یکدیگر. طول و عرض متقارن برای مراکز قوس های دندانی حیاتی است. با فاصله گرفتن از خط مرکزی، این قانون کمتر اهمیت پیدا می کند.
- تقارن استاتیک: تصویر آینه ای، دندان های پیشین مرکزی فک بالا.
- تقارن دینامیک: دو شیء بسیار شبیه به یکدیگر، اما یکسان نیستند. بازی با نقص کامل در دندان های لترال و دندان های نیش امکان لبخند حیاتی تر، پویاتر، منحصر بفرد، و طبیعی را فراهم می آورد.
وقتی چشم از خط میانی دور می شود، تعادل مشاهده می شود، به گونه ای که هر دو طرف راست و چپ لبخند به خوبی متعادل هستند.
اجزاء بافت نرم طراحی لبخند
سلامت لثه ها
لثه ها به عنوان قاب دندان ها عمل می کنند؛ بنابراین، موفقیت نهایی زیبایی هر مورد تا میزان زیادی تحت تأثیر سلامت لثه ها قرار دارد. اینکه قبل از شروع هر گونه درمانی بافت های لثه در سلامت کامل باشند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لثه های سالم معمولاً:
- رنگ صورتی کم رنگ، دارای نقاط سایه و روشن، محکم، و باید دارای سطح مات باشند.
- از روبرو ۳ میلی متر بالای استخوان تاج آلوئولار قرار دارد و
- در ناحیه بین دندانی ۵ میلی متر بالای پاپیلای استخوان بین تاجی قرار دارد و باید نوک تیز باشد و باید فضای مثلثی لثه ای درست در بالای منطقه تماس را پر کند.
سطح و تناسب لثه ها
تعیین سطح صحیح لثه برای هر دندان کلیدی در ایجاد یک لبخند هماهنگ است. ارتفاع لثه ای تاجی (موقعیت یا سطح) دندان های مرکزی باید متقارن باشد. علاوه بر این می تواند با دندان های نیش مطابقت داشته باشد. برای دندان های لترال قابل قبول است که همین مقدار لثه قابل مشاهده باشد. با این حال، لبخند بدست آمده ممکن است خیلی یکدست باشد و ترجیح داده می شود که با کانتور لثه روی دندان های لترال که در کنار دندان های مرکزی قرار گرفته اند در مقایسه با سطح بافت دندان های مرکزی و دندان های نیش، کمی بالا و پایین در بافت های نرم ایجاد شود.
حاشیه های لثه ای دندان های پیشین لترال ۵/۰ تا ۲ میلی متر پایین تر از حاشیه های لثه ای دندان های پیشین مرکزی قرار دارند. نامطلوب ترین محل قرار گیری لثه ها روی دندان های لترال قرار گیری آپیکال آن نسبت به دندان های مرکزی و یا دندان های نیش است.
شکل لثه ها روی دندان های پیشین فک پایین و دندان های لترال فک بالا باید یک شکل نیمه بیضی یا نیم دایره ای متقارن باشد. دشکل لثه روی ندان های مرکزی و نیش فک بالا باید بیشتر بیضی شکل باشد. بنابراین، همانطور که قبلاً ذکر شد، زنیت لثه ها در سمت دیستال محور طولی دندان های مرکزی و نیش فک بالا و در امتداد محور طولی دندان های پیشین لترال فک بالا قرار می گیرد.
فضای مثلثی بین دندانی (فضای مثلثی گردنی دندان)
سیاهی حفره دهان نباید از فضای مثلثی بین دندانی، بین لثه و منطقه تماس قابل مشاهده باشد. اگر تاجی ترین نقطه ترمیم ۵ میلی متر یا کمتر از تاج استخوان باشد، مثلث سیاه دیگر وجود نخواهد داشت. در این موارد، منطقه تماس بلندی نیاز است که تا بخش سرویکال امتداد پیدا کند. این موجب تشکیل یک پاپیلای سالم و نوک تیز به جای بافت صاف شده ای است که اغلب یک مثلث سیاه تشکیل می دهد.
بر عکس، مثلث سیاه سرویکال (گردن دندان) اگر به صورت نادرست تشکیل شده باشد، ممکن است باعثبزرگ و برجسته شدن بیش از ترمیم دندان شود که منجر به در هم ریختن نیم رخ لبخند و متورم و ملتهب شدن بافت های لثه خواهد شد.
خط لبخند
خط لبخند به یک خط فرضی در امتداد لبه اینسیزال دندان های قدامی فک بالا اشاره دارد که حین لبخند زدن باید مطابق منحنی مرز فوقانی لب پایین باشد. چارچوب مرجع دیگری که برای خط لبخند وجود دارد حاکی از این است که دندان های مرکزی باید کمی بلندتر، یا حداقل در امتداد پلان اینسیزال هم اندازه دندان های نیش به نظر برسند. این رویکرد بویژه در خصوص تقارن لب یا منحنی شدید لب حین لبخند زدن مفید است. خط لبخند معکوس نیز زمانی اتفاق می افتد که دندان های مرکزی در امتداد پلان اینسیزال کمی کوتاه تر از دندان های نیش به نظر برسند.
خط لب نباید با خط لبخن اشتباه گرفته شود. خط لبخند عبارت است از موقعیت مرز تحتانی لب بالا حین شکل گیری لبخند و بنابراین مقدار قابل مشاهده از دندان ها یا لثه ها در این نقطه تماس بافت سخت و نرم را مشخص می نماید.
نشان دادن ۳-۴ میلی متر بیشتر از لثه (لبخند لثه ای) اغلب نیازمند کانتور مجدد پریودنتال به لحاظ زیبایی می باشد تا نتایج ایده آلی حاصل شود.
در نهایت، وقتی تمام عوامل ذکر شده در بالا لحاظ شدند، ساختار منحصر بفرد هر دندان باید طبیعت را تقلید کند. علاوه بر این، انتخاب صحیح رنگ نیز باید انجام شود تا تمام تلاش سخت ما برای طراحی لبخند را به نمایش بگذارد. انتخاب سایه رنگ باید برای هر فردی به صورت سفارشی انجام شود. باید طبیعی و چند رنگ باشد. بدنه دندان ها می توانند از نظر رنگ یکنواخت باشند اما یک سوم پایینی باید به میزان قابل توجهی پر رنگ تر باشد. بعلاوه، باید از دندان های مرکزی به سمت دندان های نیش رنگ افزایش پیدا کند، دندان های نیش بیشترین رنگ را داشته باشند.
نتیجه گیری
از بحث فوق کاملاً مشخص است که لبخندی که ما خلق می کنیم باید از نظر زیبایی فریبنده باشد و از نظر عملکردی نیز بدون ایراد باشد. این وظیفه ماست که با دقت تشخیص دهیم، تجزیه و تحلیل کنیم، و با در نظر گرفتن همه عوامل ذکر شده، بهترین ها را به بیماران خود ارائه دهیم. هدف ما باید کاهش کمتر از ساختار دندان و زیبایی و دوام بیشتر باشد.